Arpacık veya apse (hordeolum externum), göz kapağının dış kenarında oluşan kırmızı, sivilce benzeri bir yumrudur. Ölü deriler, kirler veya yağın oluşturacağı birikme kirpiklerin çevresinde bulunan çok sayıda küçük yağ bezlerini tıkayabilir. Bir bez tıkandığında, bakteriler içeride üreyebilir ve arpacık gelişmesine neden olabilir.
Çoğu durumda, enfeksiyona Staphylococcus bakterileri neden olur. Bu yazıda arpacığın semptomlarını, nasıl teşhis edildiğini, ev ilaçları dahil tedavileri, risk faktörlerini ve olası komplikasyonları ele alacağız.
Genel olarak arpacıklar bir seferde yalnızca bir gözü etkiler. Hastanın göz kapağında, gözün sulanmasına ve tahriş olmasına neden olabilecek kırmızı, ağrılı bir şişlik olması muhtemeldir. Bazen arpacık sivilce gibi bir görüntüye de sahip olabilir.
Arpacık çok nadiren iki gözü aynı anda etkiler. Ancak aynı gözde birden fazla arpacık veya her bir gözde birden fazla arpacık olması mümkündür.
Genel olarak arpacık belirtileri şunları içerebilir:
Arpacık ağrımıyorsa şalazyon olabilir. Şalazyonla arpacığın tedavileri çok yakın olsada iyileşmesi daha uzun bir dönemi kapsar.
Rahatsız edici bir durum olsada arpacık insanlar arasında çok yaygındır ve genellikle tedavisi kolay, kısa zamanda iyileşme gösteren bir şeydir. Yumru genellikle kırmızı ve ağrılıdır ve çıban veya sivilce gibi görünür. Arpacıkların çoğu göz kapağının dışında oluşsa da bazıları iç kısımda gelişir.
Arpacık bir haftadan uzun süre devam ederse veya görüşü etkiliyorsa, bir doktora danışmanız şiddetle önerilir.
İki genel arpacık kategorisi vardır:
Sıcak kompres arpacık için önemli tedavi yollarından biridir. Isı, irin yüzeye çıkmasına yardımcı olur ve onu yağla birlikte çözer, böylece arpacık doğal olarak akabilir.
Bunu günde 3 ila 4 kez yapabilirsiniz.
Bebek şampuanları gözlerde yanma yaratmayacağı için bu işlemde kullanıma uygundur. Şampuanı biraz ılık suyla karıştırın. Göz kapaklarınızı temiz bir pamuklu çubuk veya bezle nazikçe temizlemek için kullanın. Bunu arpacık bitene kadar her gün yapabilirsiniz. Göz kapaklarınızı temizlemek ayrıca gelecekte ortaya çıkmalarını önlemeye yardımcı olur.
Kompres kullanmak yerine sıcak çay poşeti kullanabilirsiniz. Siyah çay, şişliği azaltmaya yardımcı olduğu ve bazı antibakteriyel özelliklere sahip olduğu için en iyi sonucu verir.
Suyu kaynatın ve poşeti çay yapıyormuş gibi bir bardağa bırakın. Yaklaşık bir dakika oturmasına izin verin. Gözünüze sürmeye yetecek kadar soğuyana kadar bekleyin, ardından yaklaşık 5-10 dakika bölgeye yerleştirin.
Ağrıyı gidermek için eczanelerden reçeteye ihtiyaç olmadan satılabilen ibuprofen veya asetaminofen (Tylenol) alabilirsiniz. Arpacık şiddetli ağrıya neden oluyorsa ve günlük aktivitenizi etkiliyorsa mutlaka doktorunuza görünerek tıbbi yardım alın.
Arpacık varsa makyaj yapmaktan kaçının çünkü bu gözlerinizi daha fazla tahriş edebilir ve iyileşme sürecini yavaşlatabilir. Ayrıca dikkat edilmezse bakterileri makyaj malzemelerinize ve mutfak eşyalarınıza bulaştırabilir ve enfeksiyonu diğer göze bulaştırabilirsiniz.
Yeniden kullanılabilir fırçalarınızı düzenli olarak yıkayın. Üç aydan eski tüm göz ürünlerini atın.
Eczanenizden reçetesiz arpacık merhemleri satın alabilirsiniz. Bunları kullanmak için, etkilenen gözün kapağını geri çekin ve kapağın içine birkaç damla merhem sürün.
Drenajı desteklemek için bölgeye göz kapağı mendilleriyle birlikte masaj yapabilirsiniz. Temiz ellerle bölgeye nazikçe masaj yapın. Arpacık boşaldığında bölgeyi temiz tutun ve gözlerinize dokunmaktan kaçının.
Doktorunuz enfeksiyonlar için bir antibiyotik krem reçete edebilir. İltihaplanmanın tedavisi amaçlı şişmeyi azaltacak ve engelleyecek steroid enjeksiyonlar kullanılır.
Arpacıkları patlatmayın, sıkmayın veya koparmayın. Çok müdahale etmek istesenizde sıkmak, patlatmak, kopartmak irinin çıkmasına ve enfeksiyonun yayılmasına neden olabilir.
Çoğu durumda, arpacık herhangi bir ilaç müdahalesi dahi olmadan 1 hafta içinde iyileşir. Dış arpacıklar veya göz kapağının dışındaki arpacıklar sararabilir ve irin salabilir. Bazen iyileşen bir arpacık bir süre sonra geri gelebilir.
Aşağıdakiler arpacık geliştirme riskini artırabilir:
Gençler daha sık arpacık alma eğilimindedir, ancak her yaştan insanda arpacık geliştirebilir.
Hanehalkı üyesinde arpacık varsa, diğer sakinler, yayılmayı en aza indirmek için havlu veya diğer bezlerin paylaşımlı kullanılmaması dikkat edilmesi gereken önemli noktalardandır.