Ateş

Ateş

Ateş, normalden daha yüksek bir vücut sıcaklığıdır. Genellikle vücutta meydana gelen anormal bir süreç olduğu anlamına gelir. Egzersiz, sıcak hava ve aşılar da vücut ısısını yükseltebilir.

Ateşe ne sebep olur?

Ateş kendi başına bir hastalık değildir. Aksine, vücutta bir şeylerin yolunda gitmediğinin bir belirtisidir. Ateş, size neyin neden olduğunu veya hatta bir hastalığın mevcut olduğunu söylemez. Bakteriyel veya viral bir enfeksiyon olabileceği gibi alerjiden gıda veya ilaca verilen bir reaksiyon olabilir. Oyun oynarken veya güneşte aşırı durmak da ateşe neden olabilir. Ateşin başka birçok nedeni de vardır.

Ateşin belirtileri nelerdir?

Normal vücut ısısı 36.4°C ila 37.4°C aralığındadır. Ateşin normalden daha yüksekolması haricinde başka semptomlar da vardır. Bunlar özellikle bebeklere, küçük çocuklara ve engelli insanlara bakan kişiler için önemlidir. Bu gruplar nasıl hissettiklerini ifade edemeyebilirler. Ateş anlamına gelen işaretler şunları içerir;

  • Yüz kızarıklığı
  • Sıcak, kuru cilt
  • Düşük idrar çıkışı veya koyu renkli idrar
  • Yemekle ilgilenmeme
  • Kabızlık veya ishal
  • Kusma
  • Baş ağrısı
  • Vücut ağrısı
  • Mide bulantısı

Ateş nasıl teşhis edilir?

Ateşi teşhis etmenin en iyi yolu, bir termometre ile ateş ölçmektir. Birkaç çeşit termometre vardır, örneğin;

  • Dijital termometre (oral, rektal veya koltuk altı)
  • Timpanik (kulak) termometresi (6 aylıktan küçük bebeklerde önerilmez)
  • Temporal arter (alın bölgesinden alınan sıcaklık)

3 yaşından küçük çocuklarda makattan ateş ölçümü en doğru yöntemdir. Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde, sıcaklığı koltuk altından veya ağızdan ölçün. Ateşinizi ölçmenin en iyi yolu hakkında doktorunuzla konuşun.

Civa Termometreleri

Günümüzde çoğu termometre dijitaldir. Ancak hala kullanımda olan cıva içeren bazı cam termometreler var. Cıva zehirli bir maddedir. İnsanlar ve çevre için tehlikelidir. Cam termometreler kırılabileceğinden yasalara uygun olarak atılmalıdır.

Bir cıva termometresi kırılırsa, evcil hayvanlar da dahil olmak üzere herkesin bölgeyi terk etmesini sağlayın. Tüm pencereleri ve kapıları dışarıya açın. Ama evin geri kalanının tüm kapılarını kapatın. Bazı hamile kadınların bölgeyi terk etmesini sağlayın. Damlacıkları temizlemek için elektrikli süpürge veya süpürge kullanmayın. Kanalizasyona cıva dökmeyin.

Ateş nasıl tedavi edilir?

Ateşinizi, doktorunuz tarafından önerilen dozlarda asetaminofen veya ibuprofen ile tedavi edebilirsiniz. Asetaminofen ve ibuprofen verme arasında geçiş yapmak ilaç hatalarına ve yan etkilere neden olabilir. Ancak bazen yalnızca birini veya diğerini kullanmaktan daha iyi gelir. Ateşi yüksek olan bir çocuğa veya yetişkine asla aspirin vermeyin. Aspirin mide rahatsızlığına ve bağırsak kanamasına neden olabilir. Aynı zamanda reye sendromuna da neden olabilir. Bu, vücudun tüm organlarını etkileyebilen nadir fakat çok ciddi bir hastalıktır. Ancak en sık olarak beyne ve karaciğere zarar verir. Ilık bir banyo ateşi azaltabilir.

Ateşle ilgili endişeleriniz olduğunda rehberlik için mutlaka doktorunuzu arayın. Tedaviye rağmen sıcaklık hızla yükselirse veya devam ederse hastaneye gidebilirsiniz.

Doktorumu ne zaman aramalıyım?

3 aylıktan küçük bir bebekte ateş varsa hemen doktorunuzu arayın.

Aşağıdakilerden herhangi biri ateşle ortaya çıkarsa, hemen arayın veya tıbbi yardım alın;

  • Nöbet
  • Donuk veya uykulu hissetmek
  • Düzensiz solunum
  • Boyun tutulması
  • Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
  • Kulak ağrısı
  • Geçmeyen boğaz ağrısı
  • Kusma
  • İshal
  • Ağrılı veya sık idrara çıkma

Ateş hakkında önemli noktalar

  • Ateş kendi başına bir hastalık değildir. Aksine, vücutta bir şeylerin doğru olmadığının bir işaretidir.
  • Hastalık, egzersiz, sıcak hava ve aşılar vücut ısısını yükseltebilir.
  • Yüksek sıcaklığa ek olarak, yüz kızarması, sıcak cilt, düşük idrar çıkışı, iştahsızlık, baş ağrısı veya enfeksiyon veya hastalığın diğer semptomları gibi diğer belirtileri arayın.

Kişinin ateşi olduğunu belirledikten sonra, doktorunuzun önerdiği dozlarda asetaminofen veya ibuprofen vererek tedavi edebilirsiniz. Ateşi olan bir çocuğa veya gence asla aspirin vermeyin.

3 aylıktan küçük bir bebeğin ateşi varsa, doktorunuzu arayın. Nöbet, uyuşukluk, düzensiz nefes alma, boyun tutulması, kafa karışıklığı veya ciddi bir hastalığın diğer belirtileriyle birlikte ateş oluşursa hemen tıbbi yardım alın.

Ateş çocuğa zararlı mı?

Hayır. Bulaşıcı hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan ateşlerin çoğu (neredeyse tümü) zararlı değildir. Sıcak çarpmasında çok yüksek vücut sıcaklıkları zararlıdır. Çocuklar asla arabada yalnız bırakılmamalıdır, çünkü sıcaklık hızla yükselebilir ve küçük bir çocukta sıcak çarpmasına ve hatta ölüme neden olabilir. Aşırı sıcak havalarda veya aşırı ısınan iç mekanlarda egzersiz yapmak da zararlı olabilir.

Ateşi olan çocuklar genellikle daha az aktiftir.

Ateşi olan çocukların dehidrasyonu önlemek için daha fazla içmeleri gerekir. Ateş, artan sıvı alımı ile değiştirilmesi gereken vücut sıvılarını tükettiği için dehidrasyon meydana gelebilir.

Ateşi olan bazı küçük çocuklar, kısa bir nöbet geçirebilir. Ateşle ilişkili kısa nöbetlerin çoğu 15 dakikadan az sürer, 6 yaşından küçük çocuklarda görülür ve zararlı değildir. Ancak ilk kez ateşli nöbet geçiren bir çocuk değerlendirme için bir çocuk sağlığı uzmanına yönlendirilmelidir.

Ateş, vücudun bir enfeksiyona tepki vermesinin bir yoludur. Ateş yükseldiğinde, tüm enfeksiyonla mücadele mekanizmaları hızlanma eğilimindedir ve vücudun enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olabilir. Çocukların vücut ısısı yüksek olabilir ve nispeten iyi görünebilir. Bu nedenle ateş, hastalığın ciddiyetinin iyi bir göstergesi değildir.

Davranış, hastalığın öneminin ateşin varlığından ve yüksekliğinden çok daha güvenilir bir göstergesidir. Bununla birlikte, vücut sıcaklığındaki yükselmeler bazen davranışı etkileyebilir. Ateşi olan orta derecede hasta görünen çocuklar tıbbi değerlendirme için sevk edilmelidir.

 

Yazar: İsmet Önder

İsmet Önder