Bağışıklık Sistemi

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ NEDİR?

Bağışıklık sistemi, kişiyi dışardan gelebilecek olan zararlı organizma ve enfeksiyonlara karşı koruyarak çeşitli hastalıkların oluşmasını engelleyen, bunun yanında eğer bu organizma ve enfeksiyonlar bağışıklık sisteminin düşüklüğünden dolayı vücuda girmişse onları yok etmek için çalışan bir sistem bütünüdür. Bağışıklık sistemi aynı zamanda vücuttaki görevini tamamlamış ya da hasar görmüş hücreleri yok etmekle de görevlidir.

DOĞAL BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ VE EDİNSEL BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ NEDİR?

Kişi dünyaya doğal bağışıklık sistemi ile gelmektedir. Bu sistem dışardan gelen tehlikeyi algılayarak vücuda girmeye hazırlanan mikrop ve enfeksiyonlara karşı savunma mekanizmasını harekete geçirir. Böylece sistem bu zararlı organizmaların vücuttan kolayca atılmış olmasını sağlar. Doğal bağışıklık sistemine uygun olabilecek en iyi örnek olarak dış faktörlere en çok maruz kalanlar oldukları için deri katmanları, gözyaşı, tükürük salgısı, burun boşluğunda yer alan kıl follikülleri verilebilir.

Aynı zamanda vücut direncini sağlamaya çalışan sistemlerden biri de edinsel bağışıklık sistemidir. Edinsel bağışıklık sistemine ise en basit haliyle, vücudun zararlı organizma ve enfeksiyonlarla bir kere karşılaştıktan sonra bir sonraki karşılaşma ihtimali için bu organizmalara karşı kendine savunma mekanizması yaratması diyebiliriz. Edinsel bağışıklık daha çok çocukken geçirilen kızamık, suçiçeği gibi hastalıklar ve çeşitli hastalıklar sonrası yapılan aşı, serum gibi dışardan alınan savunmayı öğrenerek bu hastalıklara karşı kalıcı bağışıklık sağlamaya çalışan sistemdir.

Kısaca, doğal bağışıklık vücuda gelen saldırıyı ilk seferde engelleyebilirken, edinsel bağışıklık ilk saldırıda etkin olamadığı için daha sonraki atakları önlemekte önemli bir sistemdir. Üsküdar Özel Aktif International Üsküdar Hastanesi bünyesindeki alanında uzman doktorlarımızdan bağışıklık sistemi hastalıklarınızın tedavi sürecinde destek alabilirsiniz.

OTOİMMÜN HASTALIK NEDİR?

Otoimmün hastalık, bağışıklık sisteminin yanlış çalışması sonucu bazı doku ve organları yabancı olarak algılayıp, onlara karşı savunma mekanizması oluşturarak aslında doğru çalışan doku ve organlara zarar vermesidir. Kısaca, bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırmasına Otoimmün hastalık deniyor. Otoimmün hastalıklar, savunma mekanizması geliştirdiği hastalığa bağlı olarak herhangi bir organı kendisine hedef alabilir ve ona karşı bağışıklık oluşturabilir.

Neden oluştuğu tam olarak bilinmeyen bu hastalıklar, bazı kişilerde vücudun sadece bir bölgesini hedef alırken bazı kişilerde birden fazla organı etkiler. Bulaşıcı bir hastalık değildir fakat çok farklı belirtiler gösterdiği için Otoimmün hastası kişinin hayat kalitesini ciddi anlamda düşürmektedir. Toplumda azımsanmayacak yaygınlıkta olan bu hastalıklar özellikle kadınlarda daha sık ve daha ağrılı olmaktadır.

OTOİMMÜN HASTALIKLAR HANGİLERİDİR?

Neden kaynaklandığı net olarak bilinmese de tespit edilen 100’ee yakın Otoimmün hastalık var. Saçlardan ayak uçlarına kadar neredeyse tüm yapılar için oluşabilecek olası Otoimmün hastalık çeşitleri mümkün. En çok bilinenleri ise aşağıdaki listede yer alan hastalıklardır.

• Tip 1 Diyabet
• Romatoid Artrit
• Sedef Hastalığı ( Psoriazis)
• Multipl Skleroz (MS)
• Sistemik Lupus Eritematozus (SLE)
• İnflamatuar Bağırsak Hastalığı
• Addison Hastalığı
• Graves Hastalığı
• Hashimoto Tiroiditi
• Sjögren Sendromu
• Myastenia Gravis
• Otoimmün Vaskülit
• Pernisiyöz Anemi
• Çölyak Hastalığı

OTOİMMÜN HASTALIKLARIN TEDAVİSİ

Otoimmün hastalıklar öncelikle ağrı, ateş, kızarıklık, şişme, kas ağrısı, uyuşma, eklem ve dokularda şişme gibi belirtilerle ortaya çıkar. Bu hastalıkların çoğunun tedavisi yoktur fakat erken teşhis ile ilerlemesi yavaşlatılabilir. Bu konuda da alanında uzman bir doktordan profesyonel yardım almak büyük önem taşır.

Uygulanan tedaviler ve ilaçlar hastalığa ve kişinin bağışıklık sistemine bağlı olarak tamamen ortadan kalkabileceği gibi tam iyileşme sağlanamayabilir. Bu durumda ilk amaçlanması gereken hastalığın belirti ve etkilerini en aza indirerek hastalığın ilerlemesini durdurmak ve hasta kişinin hayat kalitesini olabildiğince arttırmaktır. Otoimmün hastalıklar hakkında danışmak istediğiniz konuları Üsküdar Özel Aktif International Üsküdar Hastanesi uzman ekibine sorabilir, hastalığınız ile ilgili tedavi sürecini başlatabilirsiniz.

OTOİMMÜN HASTALARDA BESLENME NASIL OLMALIDIR?

Her hastalığın düzensiz beslenmeyle doğrudan ve dolaylı yoldan ilişkisi vardır. Doğru beslenme ile kalıcı iyileşme sağlanması mümkün olan Otoimmün hastalıklarda, beslenme düzeni çok önemli bir rol oynamaktadır. Üsküdar Özel Aktif International Üsküdar Hastanesi bünyesindeki alanında uzman doktorlar ile size özel beslenme düzeninizi planlayarak Otoimmün hastalığınızdan kurtulabilirsiniz.

Lif içeriği açısından düşük yüksek kalorili besinler, bağışıklık sistemini düşürerek otoimmün hastalıklara davetiye çıkarıyor. Süt ürünleri, baklagil, çay-kahve, alkol, kırmızı meyve-sebzeler, patates, mantar, biber gibi besinlerin tüketimini azaltarak bağırsak sisteminin düzelmesine katkıda bulunabilirsiniz.  Düzenli ve yeterli miktarda probiyotik takviyesi almakta özellikle ilk etapta bağışıklık siteminizi destelemeye yardımcı olacaktır. B vitamini ve magnezyum içerikli besinler tüketerek bağışıklık sisteminizi güçlendirebilirsiniz.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Bağışıklık Sisteminin Zayıfladığını Nasıl Anlarız?

Bağışıklık sisteminin düştüğünü gösteren en etkili belirti yıl içinde birden fazla soğuk algınlığına yakalanmaktır. Bir yıl içinde 4 kereden fazla soğuk algınlığına yakalanıyorsanız bağışıklık sisteminiz düşük demektir. Ağız içinde oluşan aftlar, karında devamlı olan şişlik, halsizlik ve uyuma isteği gibi belirtiler bağışıklık sisteminin düşük olduğunu gösteren en belirgin özelliklerdir.

Bağışıklık Sisteminin Bozulmasına Bağlı Olarak Otoimmün Hastalıklardan Hangi Organlar Etkilenir?

100’e yakın Otoimmün Hastalık çeşidi olduğu için vücuttaki çok çeşitli organlarda etki gösterebilir. En çok etkilendiği bilinen organlar karaciğer, böbrek, bağırsak, tiroit, deri içerikli organlardır. Otoimmün hastalıklarda bozulan bağışıklık sistemi sadece bir organa değil aynı anda birden çok organa da savaş açabilir.

Otoimmün Hastalıklar Neden Olur?

Otoimmün hastalıkların oluşmasının arkasında çok farklı ve çeşitli sebepler olabilir. Nasıl olduğuna dair kesin bir bilgi olmadığı için neden olduğuna dair de net bir bilgi yoktur. Fakat Otoimmün hastalıklar ile ilgili olarak yapılan araştırmalarda bu hastalıkların en çok bilinen sebeplerinin;

• Stres
• Genetik Faktörler
• Cinsiyet
• Kullanılan İlaçlar
• Enfeksiyonlar
• Hamilelik
• Çevre Kirliliği
• Düzensiz Beslenme
• Hamilelik
• Kanser
• Yoğun Alkol Tüketimi olduğunu söyleyebiliriz.

Otoimmün Hastalıkları En Aza İndirmenin Yolları Nelerdir?

Öncelikle bağışıklık sisteminin bozulmasının otoimmün hastalıkların ortaya çıkmasında etkili olduğunu bilmemiz nedeniyle beslenme düzeninize dikkat etmeniz gerekir. Bu nedenle özellikle işlenmiş gıdalardan olabildiğince uzak kalarak ve doktorunuzun tavsiye ettiği beslenme düzenine uyarak hastalığınızın neden olduğu şişlik ve ağrıları en aza indirmeniz mümkün. Ayrıca en önemli etkilerden biri de yiyecekleri ağzınızda iyice çiğnedikten sonra yutmanız olacaktır. Her lokmayı 30 – 40 kere çiğneyerek sindirim sisteminizin yükünü azaltabilirsiniz. Böylece daha kaliteli beslenmiş olacaksınız.

Sadece filtlelenmiş su tüketmeye dikkat etmeniz otoimmün hastalığınızın kontrol alınmasında etkili olduğunu zamanla görmenizi sağlayacaktır.

Aralıklı Oruç Diyeti Uygulamak Otoimmün Hastalığı Tedavi Etmede Etkili Midir?

Bunun kesin bir yöntem olduğu kabul edilmemekle birlikte dengeli beslenmede etkili olabileceği düşünülmektedir. Doktorunuzun da kontrolü ile gece boyu en az 12 saat aç kalarak bağışıklık sisteminizin düzene girmesine yardımcı olabilirsiniz. Açlık krizlerini engellemek ve metabolizmayı dengelemek için bol miktarda su ve bitki çayı tüketmeyi ihmal etmeyin.

Yazar: Mustafa Yılmaz

Mustafa YILMAZ