Baş Dönmesi

Baş Dönmesi Sebepleri ve Tedavileri

Baş dönmesi, ilgili çeşitli duyumları tanımlamak için sıklıkla yanlış kullanılan popüler bir terimdir. Normalde denge eksikliği, vertigo ve başın sürekli döndüğü hissi gibi diğer semptomlar baş dönmesi olarak tanımlanır.

• Bu nedenlere ek olarak, baş dönmesi anksiyete krizlerinde, görme problemlerinde, migrenlerde semptom olarak ortaya çıkabilir veya çok sıcak günlerde, çok sıcak suyla banyo yaparken, aniden yataktan kalkarken veya aşırı alkollü içecekler tüketildiğinde ortaya çıkabilir.

Baş dönmesinin sıklıkla ortaya çıkması veya çok rahatsızlığa neden olması durumunda, herhangi bir sorun olup olmadığını belirlemek için bir hekime gidilerek en uygun tedaviye başlanması tavsiye edilir.

Baş dönmesine sebebiyet verebilecek en yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:

1. Labirentit

Baş dönmesi, vertigo hissi ve denge eksikliği, labirentit olarak bilinen, işitme ve dengeden sorumlu olan kulağın bir bölümünün iltihabı olan bir hastalıktan kaynaklanabilir.

Bu sorun yaşlılarda daha sık görülür, ancak özellikle çok stresli veya sık solunum yolu enfeksiyonu öyküsü olan kişilerde her yaşta ortaya çıkabilir. Labirentiti tanımlamaya yardımcı olan diğer işaretler ise;

• Dengeyi korumada zorluk.
• Vizyona odaklanma zorluğu.
• Etraftaki her şeyin hareket ettiği veya döndüğü hissi.
• Açıkça işitme zorluğu.
• Kulakta sürekli çınlama.
• Sürekli baş ağrısı.
• Baş dönmesi veya vertigo hissi.

Yapılması gerekenler:

Tedavi, baş dönmesi için antivertigo, kusma, ve halsizlik için antiemetikler gibi doktor tarafından reçete edilen ilaçların kullanımını içerir.

2. Meniere hastalığı

Bu, iç kulağın etkilendiği nispeten nadir bir durumdur ve bu nedenle, etrafınızda her şeyin döndüğü hissi ile ilişkili baş dönmesi yaşamak çok yaygındır. Genellikle baş dönmesi, bazı günlerde diğerlerinden daha yoğun olabilen kriz dönemlerinden kaynaklanır.

Yapılması gerekenler:

Baş dönmesinin nedeninin belirlenmesi için bir hekime başvurulması tavsiye edilir ve Ménière hastalığının tespit edilmesi durumunda, baş dönmesine ek olarak Promethazine gibi ilaçlarla baş dönmesinin giderilmesi amacıyla tedavi yapılır.

3. Hipoglisemi

Düşük kan şekeri seviyeleri hipoglisemi olarak bilinir, diyabetli hastalarda özellikle tedavinin gerektiği gibi yapılmadığı durumlarda veya bireyin henüz diyabetik olduğunun bilinmediği durumlarda daha sık ortaya çıkabilen bir durumdur.

Şeker miktarının çok düşük olduğu bu durumlarda, hipoglisemi hızla tedavi edilmezse

• düşme hissi,
• titreme, soğuk terleme
• güçsüzlük gibi diğer semptomların yanı sıra baş dönmesi ve rahatsızlığın ortaya çıkması yaygındır.

Tehşisi

Tehşis için yapılacak test, laboratuvarda kan örneği alınarak veya parmaktan alınan küçük kan örneğinin yerleştirildiği portatif bir cihaz olan ve sonucu birkaç saniye içinde gösteren bir glukometre vasıtasıyla yapılabilir.

Yapılması gerekenler:

Bir hipoglisemik krizden şüpheleniliyorsa, doğal meyve suyu veya karbonhidratlardan zengin bir yemek yemeniz önerilir. 15 dakika sonra semptomlar hala devam ederse veya kötüleşirse, acil olarak doktorunuza danışmanız gerekmektedir.

4. Kan basıncındaki değişiklikler

Kan basıncındaki değişiklikler (hem yükselme hem düşme) baş dönmesine sebebiyet verir. Baş dönmesine ek olarak, tansiyon düşük olduğunda, halsizlik, bulanık görme, baş ağrısı ve uyku hali gibi başka belirtiler ortaya çıkabilir.

Bununla birlikte, semptomlar benzer olduğu için yüksek basıncı alçak basınçtan ayırt etmek her zaman kolay değildir. Ayırt etmenin en etkili yolu evde, dijital bir cihaz kullanarak veya eczanede kan basıncını ölçmektir.

Yapılması gerekenler:

İdeal olan, kan basıncını ölçmek, değerin ne olduğunu bilmek, kan basıncında bir artış mı yoksa bir düşüş mü olduğunu belirlemektir. Bununla birlikte, kan basıncındaki değişikliklerden şüphelenildiğinde, tedavi gerektiren herhangi bir sorun olup olmadığını belirlemek için bir hekime danışmak önemlidir.

5. Anemi

Baş dönmesi, kandaki hemoglobin miktarında belirgin bir azalma olduğunda, vücudun farklı dokularına ulaşan oksijen ve besin miktarında bir azalmaya neden olan anemi ile ilişkili bir semptom olabilir.

Baş dönmesine ek olarak, solgunluk, halsizlik ve aşırı yorgunluk gibi diğer belirtiler de yaygındır. Aneminin ana belirtileri şunlardır:

• Sık sık yaşanan yorgunluk.
• Derinin, diş etlerinin ve gözün içinde solgunluk.
• Sürekli baş ağrısı.
• Tırnak ve saç zayıflığı.
• İştahsızlık.
• Hafıza sorunları veya konsantrasyon güçlüğü.
• Tuğla veya kiremit gibi yenmeyen şeyleri yeme isteği.

Yapılması gerekenler:

Bir anemi vakası olduğunu doğrulamak için hekime danışılarak hemoglobin değerlerinin değerlendirilmesi için kan testi istenmesi ve gerekirse tedaviye başlanması tavsiye edilir. Çoğu durumda tedavi vücuttaki demir miktarını artırmaya odaklanır, bu nedenle zengin gıdaların alımını artırarak vücuttaki demir miktarının arttırılması tavsiye edilebilir.

6. Kalp sorunları

Aritmi, aort anevrizması veya kalp krizi gibi kalp problemleriniz olduğunda, kalbin arızalanması vücudun geri kalanına kan pompalama yeteneğinin azalmasına neden olarak  bacakların şişmesi ve nefes darlığı, ağrı gibi diğer semptomlara neden olduğundan baş dönmesi ortaya çıkabilir. Kalp sorunlarına işaret edebilecek belirtileri bilmek, kalp krizini önlemeye yardımcı olabilir veya kalp yetmezliği gibi kalp hastalıklarının teşhis edilmesini kolaylaştırabilir.

• Ailesinde kalp sorunu olanlar,
• ideal kilonun üzerinde olanlar,
• sigara içenler ve diyabet,
• hipertansiyon ve ateroskleroz gibi diğer ilişkili hastalıkları olanlar kalp hastalığına yakalanma olasılığı daha yüksektir.

Kalp seviyesindeki sorunları gösterebilecek 12 işaret:

Anksiyete: Kalp krizi, gerçekleşmeden birkaç dakika önce çok fazla endişeye ve ölüm korkusuna neden olabilir.

Göğüs rahatsızlığı: Kalp krizinin klasik bir belirtisidir.

Kalıcı öksürük: Kalp yetmezliği nedeniyle akciğerlerde sıvı birikmesinin sonucu olabilir.

Baş dönmesi: Kalp krizinden hemen önce veya aritmi veya hipotansiyon gibi durumlarda baş dönmesi ve bayılma hissi oluşabilir.

Yorgunluk: Her zaman çok yorgun hissetmek kalp yetmezliğinin bir işareti olabilir, ancak bu belirti depresyon veya anemi gibi diğer hastalıklarda yaygındır.

Mide bulantısı veya iştahsızlık: Sıvı tutulmasının neden olduğu karın şişmesi veya kalp krizi ağrısı ile ilişkili olabilir.

Vücudun diğer bölgelerinde ağrı: Ağrı göğüste başlayıp omuzlara, kollara, dirseklere, sırta, boyuna, çeneye veya karına yayılabilir veya kalp kriziyle ilişkili olabilir.

Hızlı ve düzensiz nabız: Güçsüzlük, baş dönmesi veya nefes darlığı eşlik ettiğinde, kalp krizi, kalp yetmezliği veya aritmi belirtisi olabilir.

Nefes darlığı: kalp krizinin başlangıcını da gösterebilir;

Ani soğuk terleme: Kalp krizi, hipotansiyon, hipertansiyon veya aritmiye işaret edebilir.

Şişme: Bacakların ve ayakların şişmesi kalp yetmezliğinin bir işareti olabilir, çünkü bu durum sıvı tutulmasına neden olabilir.

Aşırı zayıflık: Kalp krizinden önceki günlerde veya kalp yetmezliği veya hipotansiyon ile ilişkili olabilir.

Hissedilen semptomların sayısı arttıkça, kalp yetmezliği ve hatta kalp krizi geçirme olasılığı da artar. Bu nedenle kapsamlı bir değerlendirme ve sonraki tedavi için bir kardiyologdan randevu alınması önemlidir. Buna ek olarak, kadınların erkeklerden daha fazla kalp krizinden öldüğünü hatırlamak önemlidir.

Yapılması gerekenler:

Bir kalp rahatsızlığından şüphelenildiğinde bir kardiyologa danışılmalıdır, böylece örneğin elektrokardiyogram gibi testler nedeni belirlemek ve en uygun tedaviyi başlatmak için yapılabilir.

7. Bazı ilaçların kullanımı

Nöbet ilaçları, antidepresanlar, antihipertansifler veya sakinleştiriciler gibi bazı ilaçların uzun süreli kullanımı, baş dönmesine ve halsizlik hissine neden olan yan etkiye neden olabilir.

Yapılması gerekenler:

Baş dönmesinin bir ilacın alınmasından kaynaklandığından şüphelenildiğinde, dozu veya ilacın kendisini değiştirmenin gerekli olup olmadığını değerlendirmek için ilacı yazan doktora danışılmalıdır.

Ne zaman doktora görünmeli?

• Baş dönmesi günde 2 defadan fazla ortaya çıktığında,
• belirgin bir sebep olmaksızın ayda 3 defadan fazla ortaya çıktığında veya ilaç alımına başlandığında
• ve 15’ten fazla süren baş dönmesi görüldüğünde bir hekime gidilmesi önerilir.

Doktorunuz baş dönmesinin nedenini belirlemenize yardımcı olacaktır ve tedavi gerekliyse, bu semptoma neden olan duruma bağlı olarak doktorunuz ilaçlar, takviyeler, ameliyat veya fizik tedavi önerebilir.

Yazar: Aylin Kılıç Şevketoğlu

Aylin Kılıç ŞEVKETOĞLU