Çocuklarda Anüste Çatlak Tedavisi

Çocuklarda Anüste Çatlak (Anal Fissür)

Anal fissürler anüsteki yırtıklar veya çatlaklardır. Genellikle kabızlığın bir yan etkisi olarak gelişirler. Kabızlık, bir kişinin dışkısını (kakasını) normalden daha az sıklıkta yapması ve dışkının daha sert, kuru ve ağrılı olması durumudur. Fissürler, anal mukozanın normal kapasitesinin ötesinde gerilmesinden kaynaklanır. Yırtılma meydana geldiğinde, tekrarlayan yaralanmalara yol açar.

Çocuklarda anüste çatlak olması durumunda bölgedeki açıkta kalan iç sfinkter kası spazma girer. Bu şiddetli ağrıya neden olur. Spazm ayrıca fissürün kenarlarını da çekerek yaranın iyileşmesini zorlaştırır. Spazm daha sonra bağırsak hareketleri sırasında mukozanın daha fazla yırtılmasına yol açar. Bu döngü, hastaların yaklaşık yüzde 40’ında kronik anal fissür gelişimine yol açar.

Akut anal fissür genel olarak konservatif tedavi ile altı hafta içinde iyileşir. Bazıları kabızlık tedavi edildiğinde kaybolur. Altı hafta veya daha uzun süren anal fissürlere kronik anal fissür denir. Bunlar konservatif tedavide başarısız olur ve daha agresif, cerrahi bir yaklaşım gerektirir.

Çatlaklar bazen hemoroid ile karıştırılır. Hemoroid, anüsün içinde veya hemen dışında kan damarlarının iltihaplanmasıdır. Hem çatlaklar hem de hemoroidler genellikle sert dışkılamadan kaynaklanır.

Anal fissürlerin semptomları nelerdir?

Anal fissürler genellikle küçüktür, ancak anüsün etrafındaki dokuda çok sayıda sinir ucu bulunduğundan ağrılı olabilir. Oluşan çatlaklar, tuvalet kağıdında görülecek ancak kısa sürede duracak şekilde kan akışına neden olabilir. Anal fissür belirtileri şunları içerebilir;

• Bağırsak hareketi sırasında ve sonrasında ağrı
• Bölgede görünür yırtılma veya kesik
• Bağırsak hareketi sırasında veya sonrasında kanama

Anal fissür (anüste çatlak) için kimler risk altındadır?

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı faktörler anal fissür riskini artırır;

• Sert dışkı çıkarmak için zorlanma ile kabızlık
• Düşük lifli bir beslenme düzeni
• Yoğun ishal
• Anal bölgenin herhangi bir inflamatuar durumu
• Anal fissürler ayrıca bağırsak hareketlerini veya anüsü etkileyen iltihaplı bağırsak hastalığı, ameliyat veya diğer tıbbi tedavilerden kaynaklanabilir.

Anal fissürler (anüste çatlak) nasıl teşhis edilir?

Çocuğunuzun doktoru aşağıdakilere dayanarak bir teşhis koyacaktır;

• Çocuğun sağlık geçmişi
• Semptomların tanımı
• Rektal muayene

Diğer koşullar anal fissüre benzer semptomlara neden olabileceğinden, çocuğunuzun doktoru dışkısında kan olup olmadığını öğrenmek için testler isteyebilir. Bazen doktorlar, anüsü daha yakından kontrol etmek ve normal olduğunu doğrulamak için çocuğun anestezi altında muayene edilmesini önerebilir.

Anal fissürler (anüste çatlak) nasıl tedavi edilir?

Tedavi kabızlığı azaltmayı amaçlar, böylece kaka daha kolay geçer ve anüs çevresindeki dokuların yırtılma riski en aza indirilir. Bu, beslenmede daha yüksek lifli gıdalar, kakayı yumuşatmak için ilaçlar ve böylece daha az ağrılı kaka geçişini uyarmak için laksatifler içerecek şekilde bir değişiklik içerebilir. Anal fissür tedavi seçenekleri şu şekildedir;

Bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı olmak ve hem ishali hem de kabızlığı azaltmak için çocuğunuzun beslenmesini lif ve suyu artıracak şekilde değiştirmek.

• Günde 20 dakikaya kadar ılık banyo yapmak.
• Gerektiğinde lif takviyeleri gibi dışkı yumuşatıcı ilaçlar almak.
• Nitratlar veya kalsiyum blokerleri gibi ilaçlar almak.

Lateral dahili sfinkterektomi ameliyatı olmak. Bu ameliyat, anüs içindeki basıncı serbest bırakarak dokuları iyileştirmek ve korumak için bölgeden daha fazla kan akmasına izin verir.

Anal fissür komplikasyonları nelerdir?

Anal fissürlerde görülen komplikasyonlar şunları içerir;

• Ağrı ve rahatsızlık
• Azalmış yaşam kalitesi
• Özellikle birçok insanın neden olduğu ağrı ve rahatsızlıktan dolayı tuvalete gitmekten kaçındığı için bağırsak hareketlerinde zorluk
• Tedaviden sonra bile olası nüks
• Pıhtılaşma
• Kontrolsüz bağırsak hareketleri ve gaz

Çatlak kendi kendine iyileşmezse ne olur?

10 kısa süreli çatlaktan yaklaşık 9’u, dışkı yumuşatıcıları veya lif takviyeleri kullanmak da dahil olmak üzere evde tedavi ile iyileşir. Ancak tüm çatlaklar sadece evde tedavi ile iyileşmez. Bir fissür 8 ile 12 haftadan uzun sürerse, reçeteli ilaçlara ihtiyacınız olabilir. Bunlara nitrogliserin kremi, hap veya jel formundaki yüksek tansiyon ilaçları veya botulinum toksini (Botox) enjeksiyonları dahildir.

İlaçlar semptomları durdurmazsa, ameliyatı düşünmeniz gerekebilir. En sık kullanılan cerrahi lateral internal sfinkterotomidir. Bu işlem sırasında doktor, çatlağa neden olan spazmı rahatlatmak ve yeniden oluşmasını engellemek için için iç sfinkter kaslarının bir kısmını keser.

Çocuğumun anal fissürlerle daha iyi bir yaşam sürmesine nasıl yardımcı olabilirim?

Çocuğunuzda anal fissür varsa, durumu daha da kötüleştirmemek ve tekrarlamalarını önlemek için şu önlemleri alın;

• Çocuğunuza tüm ilaçları reçete edildiği şekilde verin.
• Çocuğunuzun beslenme düzeninde önerilen miktarda lif aldığından emin olun.
• Çocuğu kolayca tuvalete çıkabilmesi için su içmeye teşvik edin.
• Çocuğun rutin bir bağırsak alışkanlığını sürdürmesine yardımcı olun. Çocuğunuzun doktoru, bu konuda çeşitli stratejiler geliştirmenize yardımcı olabilir.
• Çocuğa baharatlı yiyecekler vermekten kaçının çünkü bunlar semptomları daha da kötüleştirebilir.

Bir zamanlar anal fissür geliştiren çocukların onları tekrar geliştirmesi muhtemeldir. Anal fissürleri önlemenin anahtarı kabız olmaktan kaçınmaktır. Çocuğunuzun bol miktarda lif içeren dengeli beslenmesini sağlayın ve onu bol sıvı içmeye teşvik edin.

Yazar: Ertuğrul Karğı

Ertuğrul KARĞI