2019 yılının Aralık ayında Çin’in Wuhan bölgesinde tespit edilen covid – 19, kısa bir süre içerisinde tüm dünyaya yayılmasıyla birlikte küresel bir salgın haline gelmiştir. Covid-19, yeni bir koronavirüs tipi olup solunum yollarını doğrudan etkilemekte olan ve insandan insana bulaşabilen bir virüs olarak bilinmektedir.
Tüm dünyayı etkisine almış olan Covid – 19 virüsü yetişkinler kadar sık olmasa da çocukları da etkileyebilen bir virüs olarak karşımıza çıkıyor. Covid-19 çocuklarda da yetişkinliklere benzer belirtiler gösteriyor olsa da farklı belirtiler de gösterdiğini söylemek mümkün.
Çocuklarda covid-19 semptomları birçok kişi tarafından merak edilen bir konu olarak dikkat çekiyor. Covid-19 semptomları genellikle yüksek ateş, kuru öksürük, solunum güçlüğü ve nefes darlığı olarak karşımıza çıkıyor. Koronavirüs belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir;
Eğer çocuğunuz bu belirtileri gösteriyor ve Covid-19’dan şüpheleniyorsanız, Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi Covid-19 polikliniklerine başvurabilir ve covid-19 testi yaptırabilirsiniz. Genel olarak hem yetişkinlerde hem de çocuklarda yukarıdaki belirtiler görülmektedir. Fakat çocuklarda koronavirüs belirtileri dendiği zaman farklı bulguların da saptandığı görülüyor. Ek olarak çocuklarda covid-19 semptomları şöyledir;
Covid-19 yapılan çeşitli araştırmalar sonucuna göre çocuklarda daha hafif bir şekilde seyretmektedir. Henüz Covid-19 için işe yaradığı kesin olarak kanıtlanmış olan bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Covid-19 tedavisi hataların gösterdiği semptomları ortadan kaldırmaya yönelik, bağışıklık sistemini güçlendirici tedavi planları izlenerek yapılmaktadır. Hastalık viral kaynaklı olduğu için genel yargının aksine antibiyotik kullanmak doğru bir yöntem değildir. Covid-19 tedavi planlaması doktor tarafından hastanın özel koşullarına göre değerlendirilecektir.
Çocuklarda covid-19 tedavisi genel olarak hastaneye yatış gerektirmemekte olup, evde uygulanmaktadır. Evde yapabileceğiniz bazı şeylerle covid-19 tedavisini destekleyebilir, çocuğunuzun daha rahat bir hastalık süreci geçirmesini sağlayabilirsiniz. Bu noktada tedaviyi desteklemek amaçlı yapabileceğiniz şeyler şunlardır;
Çocuklarda koronavirüs tanısı koyulabilmesi için laboratuvar ortamında test yapılması gerekmektedir. Koronavirüsün kesin tanısının koyulabilmesi için moleküler testler uygulanmaktadır. Koronavirüsten şüphelenilen, teması bulunan hastaların boğaz ve burnundan sürüntü örnekleri alınır. Alınan örnekler PCR testi için uygun donanıma sahip olan laboratuvarlarda değerlendirilir. PCR testine ek olarak antijen testi de kullanılmaktadır. Antijen testi PCR testine göre daha hızlı sonuç veriyor olsa da doğruluk oranı daha düşük olduğu için pek tercih edilmemektedir. Ülkemizde koronavirüs tanısı için PCR testi kullanılmaktadır.
Yapılan çeşitli araştırmaların sonuçlarına göre çocuklarda koronavirüs bulaşı daha hızlı gerçekleştirmektedir. Bunun başlıca nedeni birçok çocuğun asemptomatik vaka olması yani herhangi bir belirti göstermeden hastalığı geçirmesidir. Virüs; enfekte kişiden öksürük, hapşırık gibi yollarla yayılan damlacıklar sonucu yayılmaktadır. Hastalardan yayılan bu damlacıklarla temas eden kişilere hastalık bulaşabilir. Genel yargıya göre damlacıklar havada asılı kalmaz, hızla yere düşer ve bir zemine tutunurlar. Damlacıkların düştüğü zeminlerle (özellikle kapı kolu, ışık düğmesi gibi ortak kullanım noktaları) temas eden bireylerin ellerini ağız, burun ve göz ile temas ettirmeleri sonucu virüs bulaşı gerçekleşir. Bu nedenle dış ortamlarda temastan kaçınmak, ellerin temizliğine dikkat etmek son derece önemli bir noktadır.
Çocukları koronavirüsten korumak, yetişkin bir bireyin korunmasına göre çok daha zordur. Hastalıkla mücadele etmenin en iyi yolu, hastalığa karşı korunmaktır. Çünkü daha öncede ifade ettiğimiz gibi covid-19 için kesin olarak işe yaradığı bilinen bir tedavi yöntemi ya da ilaç bulunmamaktadır. Peki, çocukları covid-19 pandemisinden korumak için ne yapılması gerekiyor?
Covid-19’dan korunmak için en iyi yöntemlerden bir tanesi elleri sık sık su ve sabun kullanarak yıkamaktır. Çocuklar bu konuda bilgilendirilmeli ve eğitilmelidir. Ayrıca dezenfektan, kolonya gibi maddeleri kullanmaları içinde teşvik edilmelidir. Çocuklarda büyük oranda belirti görülmemesi ve çocukların kreş, park, ana okulu gibi ortamlarda birbirleri ile daha fazla temas etmeleri nedeniyle kişisel hijyen oldukça önemlidir. Çocukların dış ortamda giydiği kıyafetlere de dikkat etmek gerekir. Kıyafetlerin en az 60 derecede yıkanması mantıklı bir hareket olacaktı.
Ayrıca çocuklar maske kullanımı konusunda da bilinçlendirilmelidir. Çocukların özellikle de oyun oynamak gibi aktiviteler esnasında maske kullanımını göz ardı ettikleri görülmektedir.
Ailelerin en çok merak ettikleri konulardan bir tanesi de covid-19’un çocuklar için ne derece tehlikeli olduğudur. Aslına bakarsak covid-19 pandemisinde en düşük risk grubunda yer alanlar çocuklardır. En az ölüm oranı çocuklarda görülmektedir. Fakat çocuklara koronavirüs bulaşmasını engellemek salgının genel seyri açısından son derece önemlidir. Çünkü çocuklar çoğunlukla herhangi bir belirti göstermedikleri için hastalığa yakalandıklarının anlaşılması güçtür. Dolayısıyla covid-19’u oldukça hızlı bir şekilde yayarlar. Salgını kontrol altında tutabilmek için çocuklar da maske, kişisel temizlik ve sosyal mesafe gibi önlemler konusunda bilinçli hale getirilmelidir.
Astım çocuk ya da yetişkin fark etmeksizin covid-19’un daha ağır geçmesine neden olmaktadır. Eğer çocuğunuz astım hastasıysa covid-19’a yakalandığı takdirde daha ağır bir hastalık süreci geçirebilir. Bu konuda net bir verinin varlığından söz etmek mümkün değildir. Fakat olası bir ihtimal olduğu için hazırlıklı olmakta da fayda vardır.
Covid-19 aşıları son bir yıldır aktif olarak kullanılıyor. Özellikle de gelişmiş ülkeler nüfuslarının büyük bir kısmını aşıladı. Peki, bu aşılar çocuklar için uygun mu? Covid-19 için geliştirilen aşılar, özellikle de 12 yaş altındaki gruplarda denenmemiştir. Dolayısıyla aşıların çocuklarda işe yarayıp yaramadığı, herhangi bir yan etkiye sebebiyet verip vermediği net olarak bilinmemektedir. Bu nedenle aşıların çocuklar için güvenli olduğunu söyleyemeyiz. Fakat bu noktadan aşıların güvensiz olduğu sonucu çıkartılmamalıdır. Güvenli kabul edilmemesinin sebebi bu konuda araştırma yapılmamış olması, yeterli verinin bulunmamasıdır.