EN
İçindekiler
Diz Protezi Ameliyatı
Diz artroplastisi olarak da adlandırılan diz protezi ameliyatı, aşınmış veya hasar görmüş dizin yapay bir implant (protez) ile değiştirilmesi işlemine verilen addır. Osteoartrit veya romatoid artrit nedeniyle ciddi diz hasarı gelişen hastalarda diz protezi prosedürü önerilir. Bu prosedür, dizinde geri dönüşü olmayan hasara yol açan kırık, yırtık kıkırdak veya bağları olan hastalar için de gerekli olabilir.
Diz Protezi Yöntemleri
İlaçlar ve diğer tedaviler diz ağrısını yönetilebilir bir seviyede tutamadığında, diz eklemini değiştirmek için ameliyat uygun olabilir. Ameliyat yöntemleri de hastaya bağlı olarak değişmektedir ve şu şekildedir;
Total diz protezi: Total diz replasmanı, ileri osteoartrit için tercih edilen standart tedavidir. Bu prosedür sırasında, medial, lateral ve diz kapağı dahil olmak üzere dizin tüm bölümlerinde kemik ve kıkırdağı değiştirmek için plastik ve metal ekler kullanılır. Total diz protezlerinin büyük çoğunluğu 10 yıldan fazla işlev görür ve yüzde 80’den fazlası etkinliğini ameliyattan sonra 20 yıldan fazla devam ettirir. Diz protezi ameliyatı olan hastaların yüzde 90’ından fazlası diz ağrısında önemli bir azalma yaşar.
Kısmi diz protezi: Total diz protezleri daha yaygın olmakla birlikte, kronik diz ağrısı olan hastaların yüzde 8 ile 10’u kısmi diz protezi için uygundur. Tam diz protezi yerine kısmi diz protezi geçiren hastalar genellikle daha çabuk iyileşir. Kısmi diz protezi, diz ekleminin bir kısmında lokalize hasarı olan hastalar için cerrahi bir seçenektir. Bu ameliyat, dizin hasarlı bir kısmını değiştirirken sağlıklı alanları bırakır. Genellikle dizin iç (medial) kısmında yapılır, ancak bazı durumlarda dış (lateral) kısımda da yapılır.
Sadece femurun diz kapağını ve troklear yüzeyini değiştiren cerrahiye patella femoral artroplasti denir. Bu prosedür, standart total diz protezinden daha küçük insizyonlar, daha hızlı iyileşme ve geliştirilmiş uzun vadeli hareket açıklığı içeren tam diz protezinden daha kolaydır. Diz de daha doğal hissedilebilir. Bununla birlikte, gelecekte total diz protezi yaptırma ihtiyacınız olabilir.
Diz protezi ameliyatı spinal veya genel anestezi altında yapılabilir. Ameliyat, diz ekleminin ön tarafından yapılan kesi ile onu çevreleyen kas ve bağların gevşetilmesi ve diz kapağının yerinden çıkması ile başlar. Eklem içindeki aşınmış yüzeyler çıkarılır ve kemiklerin uçları hassas bir şekilde kesilir. Yapay diz ekleminin bileşenleri daha sonra kemik uçlarına bağlanır. Kaslar ve bağlar yeniden konumlandırılır ve gerekirse bağlar, mümkün olan en iyi diz fonksiyonunu elde etmek için ayarlanır. Cerrah daha sonra doku katmanlarını ve cildi dikişlerle kapatır ve diz çevresine bir pansuman yerleştirilir.
Antibiyotikler genellikle yeni eklemde enfeksiyon gelişimini önlemek için operasyon sırasında ve sonrasında verilir. Kan pıhtılarının oluşumunu önlemek ve bacak şişmesini azaltmak için bazı ilaçlar reçete edilebilir. Bacak kaslarındaki kan akışını artırmak için ameliyattan sonra ayak ve ayak bileği hareketi teşvik edilir. Bu da bacak şişmesini ve kan pıhtılarını önlemeye yardımcı olur.
Minimal İnvaziv Kısmi ve Tam Diz Protezi
Minimal invaziv, geleneksel veya açık cerrahiden daha az invaziv olan herhangi bir ameliyat türü için kullanılan bir terimdir. Minimal invaziv parsiyel veya total diz protezi ameliyatları, geleneksel ameliyatlar kadar etkili olabilen yenilikçi prosedürlerdir.
Minimal invaziv diz protezleri, diz çevresinde daha küçük ve daha az kesi kullanır ve ameliyat sonrası ağrıyı azalttığı, doku travmasını en aza indirdiği ve iyileşme süresini hızlandırdığı kanıtlanmıştır.
Minimal invaziv diz protezleri için en uygun adaylar minimal veya orta derecede deformiteye sahiptir, sağlıklı bir kilodadır, birkaç sağlık sorununa sahiptir ve fizik tedavi sürecine katılmaya isteklidir.
Diz Protezi İçin Aday Mısınız?
Sizin için en uygun diz protezi ameliyatını belirlemek için cerrahınız semptomların şiddeti, genel sağlık ve önceki tedaviye yanıt gibi çok çeşitli faktörleri göz önünde bulundurur. Aşağıdakileri yaşıyorsanız, ameliyat önerilebilir;
- Günlük aktivitelere katılmanızı engelleyen şiddetli ağrı
- Dizinizde zayıflık var ve tam olarak hareket ettiremiyorsanız
- Belirtileriniz cerrahi olmayan tedavilerle düzelmiyorsa
İleri osteoartrit teşhisi konmuş olanlar için diz eklemlerinizin durumu cerrahi seçeneklerinizi belirleyecektir. Diz cerrahisi, yüksek başarı oranı ile şiddetli osteoartrit için yaygındır.
Diz Değiştirme Ameliyatından Sonra Ne Beklemeli?
Genel bir diz protezi ameliyatı iki ile üç saat sürer. Ameliyattan sonra, hastanede 1-2 gün geçireceksiniz. Ağrı kontrolündeki gelişmeler, fizik tedavinin ameliyattan birkaç saat sonra başlamasına izin verir. Hastanede kısa bir süre kaldıktan sonra çoğu hasta eve bir bastonla döner. Tam güç, hareketlilik ve hareket açıklığının geri kazanılması birkaç ay sürebilir. Ancak çoğu hasta birkaç ay içinde yürüme ve bisiklete binme gibi normal, darbesiz spor aktivitelerine döner.
Ameliyattan sonra cerrahınız ile fizyoterapist iyileşme ve hareket için kapsamlı bir program hazırlayacaktır. Ameliyatın başarısı, bu iyileşme ve hareket talimatlarına uyulmasına bağlıdır. Ameliyattan sonraki ilk dönemde koltuk değneği kullanılması gerekebilir. 6 hafta sonra çoğu insan, araba kullanmak da dahil olmak üzere bir dizi normal aktiviteye dönebilmelidir.
Ameliyattan 2 ile 6 hafta sonra iyileşmeyi değerlendirmek için cerrahınızı görmeniz gerekmektedir. Uzun süreli takip de önerilebilir. Komplikasyonlar meydana gelirse yapay diz ekleminin değiştirilmesi (revizyonu) gerekebilir.
Yazar: Erhan Yanlar