Farenjit; acı, kaşıntı, yutkunma güçlüğü ve boğaz yanmasına neden olması ile bilinmekte olan bir hastalıktır. Genel olarak soğuk algınlığı ile birlikte ortaya çıkmakta olan farenjit, boğaz ağrısına neden olan enfeksiyonların sonucu olarak da görülebilmektedir.
Farenjit en kısa tanım ile farenks olarak adlandırılan, boğazın arka kısmının iltihaplanmasıdır. Genel olarak halk arasında boğaz iltihabı ya da boğaz ağrısı şeklinde bilinmektedir. Farenjit hastalığı özellikle de soğuk geçen kış aylarında daha sık görülür ve hasta bireylerle kurulan yakın temaslar soncunda bulaş gösterir. Farenjit hastalığı, viral ya da bakteriyel kaynaklı olabilir. Boğaz bölgesi ya da yutak bölgesinde tahriş olması ile rahatsızlık yaratan farenjit, kronik ve akut farenjit olarak iki gruba ayrılır.
Akut farenjit; boğazda ağrı, yanma ve ateş belirtileri ile kendini gösterir. Kronik farenjitte ise daha çok boğazda gıcık, kuru öksürük, yutkunurken takılma hissiyatı gibi belirtiler görülür. Akut farenjitte görülen belirtiler hastaların birkaç gün boyunca yemek yemekte zorlanması gibi sonuçlara neden oluyor. Kronik farenjit ise boğazda tahriş oluşması sonucunda görülmekte olan bir hastalıktır. Hastanın günlük alışkanlıkları, yaşam tarzı ya da burun hastalıkları gibi faktörler doğrultusunda ortaya çıkar.
Farenjit pek çok farklı sebepten kaynaklanabilecek bir rahatsızlıktır. Farenjit hastalığının bilinen en yaygın nedeni virüsler olarak karşımıza çıkmakta. Farenjit genel olarak grip, soğuk algınlığı ya da mononükleoz gibi viral kaynaklı enfeksiyonlardan dolayı ortaya çıkıyor. Günümüzde farenjit vakalarının %90’ı virüslerden kaynaklanıyor. Farenjite neden olan faktörler, şu şekilde sıralanabilir;
Farenjit belirtileri birçok kişi tarafından merak edilmekte olan bir diğer konu olarak karşımıza çıkıyor. Farenjit semptomları genel olarak şu şekilde karşımıza çıkmaktadır;
Farenjit tanısı uzman doktor tarafından yapılacak muayenenin ardından koyulabilir. Farenjitten şüphelenen doktor ilk olarak bireyin hastalık öyküsünü dinler. Ardından doktor tarafından yapılacak olan fiziki muayene ile birlikte farenjit teşhisi konulabilir. Ayrıca doktor gerekli gördüğü durumlarda ekstra testlerin yapılmasını talep edebilir. Doktorun isteyebileceği testler; kan testi, boğaz sürüntüsü, akciğer röntgeni ve kültür antibiyogramı olarak bilinmektedir.
Boğaz kültürü testi, bireyin boğazından pamuklu bir çubuk yardımıyla sürüntü alınarak yapılır. Doktor, test esnasında boğazda bulunan salgılardan bir örnek alır. Ek olarak doktor daha detaylı bir değerlendirme yapabilmek adına kan testi de talep edebilir. Koldan alınacak olan kan örneği, laboratuvar ortamında incelenir. Bu test ile birlikte enfeksiyonun net tespiti yapılabilir.
Eğer faranjt olabileceğini düşündüğünüz belirtiler taşıyorsanız ihmal etmeden Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi doktorlarına muayene olabilir, gerekli testleri yaptırabilir ve test sonucunuza göre tedavi sürecinizi başlatabilirsiniz.
Çocuklarda farenjit tıpkı yetişkinlerdeki gibi özellikle de kış aylarında daha sık görülmektedir. Bulaşıcı özelliklere sahip bir hastalık olması nedeniyle özellikle de okula giden çocuklar arasında daha hızlı bir şekilde yayılmaktadır. Çocuklarda en fazla 2 – 12 yaş aralığında görülür. Çocuklarda farenjit diğer belirtilere ek olarak mide bulantısı, kusma ya da karın ağrısı gibi semptomlarla da ortaya çıkar.
Farenjit doğrudan enfeksiyondan kaynaklanmakta olan bir rahatsızlık olduğu için enfeksiyon tedavisi oldukça önemli bir noktadır. Buna ek olarak ağrı kesici, ateş düşürücü, ağız gargarası ve öksürük kesici ilaçlar kullanılabilir. Bu tedavi yöntemleri genel olarak akut farenjit tedavisinde izlenen yöntemlerdir. Öte yandan kronik farenjit tedavisi ise çok daha zorlayıcı bir süreç olarak bilinmektedir. Bu hastalığın çoğu zaman tamamen ortadan kaldırılması çok zordur. Bu noktada genel olarak alerji, reflü gibi hastalığı oluşturan temel faktörlerin ortadan kaldırılması hedeflenir.
Bakteriyel farenjit durumunda hastalara burun spreyi, pastil, antibiyotik ya da ağrı kesici ilaçlar kullanılmaktadır. Viral farenjitte ise semptomların ortadan kaldırılmasına yönelik tedavi yöntemleri izlenmektedir. Buna ek olarak viral enfeksiyondan kaynaklanan farenjit şikayeti olan hastaların tedavisinde şunlarda önemli yer tutar;
Akut farenjitin hem viral hem de bakteriyel formları bulaşıcı niteliklere sahiptir. Faranjit hastalığına sebebiyet veren mikroplar burun ya da boğazda yaşamaya son derece eğilimlidir. Farenjit, bakteri ya da virüslerden kaynaklı olduğu için bulaşıcı bir hastalıktır. Farenjit şu yollarla bulaşabilir;
Hasta bireylerin temas ettiği yüzeylerle sağlıklı bireylerin temas etmesi sonucunda bulaş görülebilir.
Hastalığı olan bir kişi hapşırdığında ya da öksürdüğünde farenjite neden olan bakteri ya da virüsler dış ortama yayılır. Bu nedenle hasta bireylerle aynı ortamı paylaşan kişilere farenjit bulaşabilir.
Kronik farenjit, akut farenjite göre tedavisi çok daha zor olan bir rahatsızlıktır. Ayrıca kesin bir tedavi yöntemi de bulunmamaktadır. Akut farenjitten yakınan hastaların günlük yaşantılarını farenjit hastalığına uygun hale getirmeleri gerekir.
Farenjit bakteri ve virüslerden kaynaklanan bir rahatsızlık olup, temas yoluyla bulaşır. Bu nedenle hasta bireylerle temastan kaçınılmalı ve şunlara dikkat edilmelidir;
Eğer kendinizde farenjit hastalığından şüpheleniyor, farenjit hastası bir bireyle temasınız olduysa doğrudan doktora gitmeniz şart değildir. Farenjit genellikle 3 – 5 gün içerisinde iyileşme eğilim gösteren bir rahatsızlıktır. Fakat aşağıdaki durumları yaşıyorsanız doktora başvurmanızda fayda vardır;
Ayrıca farenjit bazı kişilerde tedavi edilmediği takdirde daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Farenjit belirtilerine eşlik eden şu komplikasyonlara sahipseniz doktora başvurmalısınız;