EN
İçindekiler
Fibromiyalji
Bilmeniz gereken ilk şey fibromiyaljinin gerçek olduğu, gerçek belirtileri ve gerçek tedavileri bulunduğudur. Fibromiyalji, en yaygın kronik ağrı sendromlarından biridir. Bu durum genellikle, vücudun savunma sisteminin eklem dokularına saldırmaya başladığı ve eklemlerde ağrı, şişme ve hassasiyetle sonuçlanan aşırı aktif bir bağışıklık sisteminin neden olduğu bir grup hastalık olan inflamatuar artrit ile karıştırılır. İnflamatuar artritten farklı olarak fibromiyalji eklem hasarına neden olmaz ve diğer organlar için bir tehdit oluşturmaz. Bununla birlikte, fibromiyalji sıklıkla özellikle tetik noktaları veya lokalize ağrı noktaları olarak belirtilen alanlarda ve ayrıca kalıcı kas, eklem, kemik veya yumuşak doku ağrısı ile ilişkilidir.
Fibromiyaljili hastalar kasları, eklemleri, tendonları ve dokuları iltihaplanmış gibi hissedebilirken, kan testinde iltihaplanma seviyeleri normal görünecektir. Sonuç olarak, hastalar genellikle kendilerini iyileşme yoluna sokacak bir teşhis alma umuduyla ağrılarının lokalize olduğu alanlarda uzmanlığa sahip birkaç farklı uzmanın yardımını ararlar. Çoğu zaman, bu hastalar gereksiz tanı testlerinden geçerler.
Fibromiyaljiyi Anlamak
Fibromiyalji, çeşitli çevresel stres faktörlerine bir yanıttır. Bu durumla ilgili olarak psikiyatri, romatoloji ve nöroloji arasında etkileşim olsa da fibromiyaljinin beyin kimyasında meydana gelen nörokimyasal değişikliklerin neden oolduğunu gösteren yeterli kanıt sağlanmıştır.
Fibromiyalji, yaygın bir ağrı sendromudur, yani ağrı yaygındır ve vücudun çoğu bölgesini etkiler. Fibromiyaljisi olan bireylerin genellikle çeşitli çevresel tetikleyicilere karşı gelişmiş bir duyarlılığa sahip oldukları düşünülür. Bu artan hassasiyetler o kadar şiddetli olabilir ki kişinin günlük aktivitelerinde aksamalara neden olabilir. Bu genellikle bireyin yaşam kalitesini büyük ölçüde etkileyen zayıflatıcı semptomatolojiye yol açar. Fibromiyaljinin nedeni bilinmiyor ancak, genetiğin bir rol oynadığını bilinmekte. Ayrıca, belirli türdeki duygusal travmaların yaşamın ilerleyen dönemlerinde yeniden ortaya çıkabileceğini ve fibromiyalji gibi çeşitli duyarlılık veya sendrom türlerine yol açabileceğini de biliyoruz.
Fibromiyaljinin Belirtileri Nelerdir?
Fibromiyaljisi olan her kişi, bozukluğun bireysel bir temsilidir ve merkezi sinir sisteminin işlev görme yeteneğinin şiddeti bir kişiden diğerine değişir. Bazı semptomlarınız diğerlerinden daha şiddetli olabilir veya hiç olmayabilir.İşte fibromiyaljinin başlıca semptomlarından bazıları;
Yaygın ağrı: Bu ağrı vücudunuzun herhangi bir yerinde olabilir, ancak ağrının yaygın olarak meydana geldiği yerlere karşılık gelen hassas noktalar da vardır. Bunlar boyun, omuzlar, göğüs, kalça, dizler, dirsekler, üst sırt ve alt sırt bölgelerini içerir. Hassas noktalar eskiden klinik tanının önemli bir parçasıydı, ancak bunlar alevlenmeler sırasında ve sonrasında değişebileceğinden, bir zamanlar olduğu gibi fibromiyalji olup olmadığını belirlemek için artık hayati önem taşımıyorlar
Sertlik: Bu, özellikle sabahları eklemleriniz de dahil olmak üzere tüm vücudunuzda meydana gelebilir.
Allodini: Genellikle ağrıya neden olmayan bir histen kaynaklanan ağrı, allodini olarak bilinir. Bir tüy kadar hafif bir şey canınızı acıtabilir.
Uyuşma: ellerde ve ayaklarda uyuşma yaşayabilirsiniz.
Ruh hali değişiklikleri: Sakinlikten kaygıya farklı duygu durumları yaşayabilirsiniz.
Uyku bozuklukları: Bunlar, uyku apnesi veya sekiz saat uyumuş olmanıza rağmen kendinizi tazelenmemiş veya hiç uyumamış gibi hissederek uyanmayı içerebilir.
Bilişsel zorluklar: Bu, hafıza problemlerini ve net düşünme sorunlarını (genellikle fibro sis olarak adlandırılır) içerebilir.
Tükenmişlik: Fibromiyalji ile insanlar sarsamayacakları derin bir yorgunluk yaşarlar.
Diğer belirti ve semptomlar şunları içerebilir;
- Gerilim baş ağrıları
- Pelvik ağrısı
- Göz ve ağız kuruması
- Aşırı ağrılı adet dönemleri
Fibromiyaljiye Ne Sebep Olur?
Genetikten çevresel etkilere kadar birçok faktör fibromiyaljiye neden olabilir veya katkıda bulunabilir. Genetik olarak, fibromiyaljisi olan birinci derece bir akrabanız varsa, bu duruma sahip olma olasılığınız yaklaşık sekiz kat daha fazladır. Ancak tek başına genler muhtemelen bozukluğa neden olmaz. İşte burada çevresel faktörler devreye giriyor ve şunları içeriyor;
- Artrit
- Çocukluk travması
- Hastalık (viral enfeksiyonlar gibi)
- Yaralanma veya tekrarlayan yaralanmalar
- Obezite
- Fiziksel stres (bir araba kazası gibi)
- Şiddetli duygusal sıkıntı
- Omurga problemleri
- Ameliyatlar
Fibromiyalji için Risk Faktörleri Nelerdir?
Başka sağlık sorunlarınız veya rahatsızlıklarınız varsa, fibromiyalji olma riskiniz daha yüksektir. Örneğin, fibromiyalji, otoimmün rahatsızlıkları olan kişilerin yaklaşık %30’unu etkiler. Bozuklukla bağlantılı koşullar şunları içerir;
- Ankilozan spondilit
- Kronik yorgunluk sendromu
- Endometriozis
- Gastrointestinal reflü hastalığı
- İnterstisyel sistit
- Huzursuz bağırsak sendromu
- Lupus
- Migren
- Kireçlenme
- Romatizmal eklem iltihabı
- Temporomandibular eklem disfonksiyonu
Fibromiyalji Nasıl Teşhis Edilir?
Ağrı ve yorgunluk birçok koşul hastalıkta yaygın olabilir, bu nedenle doktorunuzun fibromiyalji teşhisine varmadan önce diğer sorunları ekarte etmesi gerekecektir. Bunlar, fibromiyalji olasılığını tartışmak için doktorunuzla görüştüğünüzde karşınıza çıkabilecek şeylerden birkaçıdır;
Tıbbi geçmiş: Doktorunuz tam bir tıbbi geçmiş alacak ve belirtileriniz hakkında sorular soracaktır.
Fizik muayene: Doktorunuz hassasiyet ve kas ağrısını kontrol etmek için fizik muayene yapacaktır.
Ek testler: Doktorunuz, hipotiroidizm ve polimiyalji romatika gibi fibroya benzer olabilecek diğer durumları ortadan kaldırmak için röntgen ve kan testleri yapabilir.
Ağrınızı değerlendirin: Doktorunuz, vücudunuzun 19 bölümündeki ağrılı bölgelerin toplam sayısına ve bu ağrının şiddetine bağlı olarak semptomlarınız hakkında sorular sorabilir. Yorgunluğunuz ve bilişsel (hafıza veya düşünce) sorunlarınız da bu değerlendirmeye dahil edilebilir.
Fibromiyalji Nasıl Tedavi Edilir?
Fibromiyalji ilacının amacı ağrı semptomlarını hafifletmek, yorgunluğu iyileştirmek ve depresyonu hafifletmektir. Kullanılan bazı ilaçlar şunlardır;
- Analjezikler
- Antianksiyete/hipnotik ajanlar
- Antidepresanlar ve antikonvülsanlar
- Kas gevşeticiler
- Reçetesiz satılan ağrı kesiciler
Hangi ilaçların sizin için en uygun olduğunu belirlemek için doktorunuzla birlikte ilerlemek önemlidir. İlaçların ötesinde, özellikle ilaç tedavisi ile birlikte kullanıldığında makul bir başarı ile fibromiyalji yönetiminde yaygın olarak kullanılan bir dizi ilaç dışı tedavi vardır. Bunlar şunları içerebilir;
- Akupunktur
- Bilişsel davranış terapisi
- Sağlıklı beslenme
- Sıcak duş ve sıcak banyo gibi ısı tedavisi
- Masaj terapisi
- Meditasyon
- Hafif ile orta dereceli egzersiz (yüzme, su aerobiği, yoga gibi)
- Fizik tedavi
- Gevşeme teknikleri (nefes egzersizleri ya da müzik gibi)
Yazar: Suzan Üstün