HIV / AIDS Testi

HIV/AIDS Testi Nedir?

Halk arasında AIDS testi ismiyle bilinmekte olan bu test, kişilerin HIV virüsü ile enfekte olup olmadıklarını belirleyen, doğru ve kesin sonuç almak için uygulanmakta olan bir testtir. Bilimsel adı HIV testi olup, özet bir tanımla açıklamak gerekirse HIV virüsünden şüphelenilen bireylere uygulanmaktadır.

Fakat AIDS tanısını koymak için yapılan tek test HIV Testi değildir. Herhangi bir kişinin HIV virüsüyle temas etmesinin ardından HIV virüsünü taşıyıp taşımadığının tespit edilebilmesi için farklı testler de yapılmaktadır.

AIDS Testleri Nelerdir? Hangi Aşamada Hangi Testler Yapılmalıdır?

AIDS testleri farklı yöntemlerden oluşup, farklı zamanlarda yapılmaktadır. AIDS testi türleri aşağıdaki şekildedir;

ELİSA (Anti-HIV) Testi

Vücuda giren HIV enfeksiyonu, AIDS hastalığına yol açmaktadır. Bunu tespit etmek için yapılan Elisa testi, enfeksiyonun tespit edilebilmesi için tanı ve tarama amaçlı olarak, en sık uygulanan test olarak önümüze çıkmaktadır. Anti-HIV testi ile birlikte vücudun HIV virüsüne karşı antikor geliştirip geliştirmediği araştırılır. Dolayısıyla da kişinin HIV ile enfekte olup olmadığı da ortaya çıkacaktır.

Halk arasında ELİZA ya da ELİSA gibi isimlerle adlandırılmakta olan bu işlem aslında baktığımız zaman bir test değil, yöntemdir. Bağışıklık sisteminin HIV virüsü ile karşılaşması sonucunda üretilen antikor varlığını araştırmak için kullanılmakta olan bir yöntemdir. Bu testle birlikte vücudun HIV’e karşı antikor üretimi yapıp yapmadığı belirlenmiş olur.

HIV virüsü vücuda girer girmez antikor oluşumu gerçekleşmez. Vücut, HIV enfekte bireyle korumasız cinsel ilişki yaşadıktan sonra ya da kan yoluyla bulaşma ihtimalinde HIV virüsüne karşı vücut bağışıklık mekanizması tarafından 6 – 12 hafta içerisinde antikor üretir. Bu nedenle HIV virüsüyle temas şüphesinin hemen ardından ELISA testi yaptırmak doğru sonuç vermeyeceği için tercih edilmemektedir.

Dördüncü Jenerasyon Antikor ve Antijen Testi

Eğer şüpheli kan nakli ya da cinsel ilişkinin ardından HIV testi yaptıracaksa daha erken sonuç alınabilecek bir teste ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktada tercih edilmesi gereken yöntem Dördüncü jenerasyon antijen ve antikor testi ya da bir diğer ismiyle HIV combo testi olmalıdır. HIV erken tanı imkanı sunduğu için son derece önemli bir tespit ve tanı yöntemi olarak ön plana çıkmaktadır.

Bu testte hem HIV virüsü varlığını gösteren nitelikte olan P24 antijeni hem de HIV antikorları aynı süreçte araştırılmaktadır. Bu özelliğinden dolayı Elisa testine göre hem daha hızlı hem de daha detaylı sonuç almak mümkündür. Çünkü bu testle birlikte hem antikor hem de antijen değerleri incelenmektedir. Testin doğru sonuç verebilmesi için bulaş şüphesinin üzerinden 21 gün geçmiş olması yeterli olacaktır.

P24, HIV virüsüne özgü bir protein olarak bilinmektedir. Eğer test sonucunda P24 pozitif ise hastada HIV virüsünün olduğunu söylemek mümkündür. Fakat kesin HIV tanısı koymak için doğrulama testi yapılması şarttır. Doğrulama testi yapılmayan bireyler, HIV pozitif olarak kabul edilmemektedir.

Uygulanan testte P24, pozitif çıkmışsa aradan 3 ay geçmesi beklenir. 3 aylık sürecin ardından bu sefer de Anti – HIV antikorlarını araştırmak için test yapılır. Eğer 3 ayın sonucunda yapılan Anti – HIV testi de pozitif çıktıysa test tekrar uygulanacaktır.

Testin tekrar uygulanmasının ardından sonuç yine pozitif ise HIV yalancı pozitif durumunun ortaya çıkmaması adına başka bir yönteme başvurularak Western Blot testi uygulanmaktadır.

Western Blott Testi

Altın standart testi olarak bilinen test, antikorların tespit edilmesine yardımcı olan bir test türü olarak öne çıkmaktadır. Öte yandan Western blott testi söz konusu antijenlere karşı olarak üretilen antikorları tespit etme konusunda yardımcı olan bir testtir.

HIV RNA PCR Testi

HIV RNA PCR testi yüksek fiyatlara sahip olması nedeniyle çok tercih edilmiyor olsa da HIV tanısında en sağlıklı ve en hızlı sonuçların alınmasına olanak sağlamaktadır. PCR testi sayesinde virüsün genetik yapısını ölçmek mümkün hale gelecektir. Bu test sayesinde vücutta henüz antikor oluşumu görülmeden enfeksiyon tespiti yapmak mümkündür. Şüpheli temasın gerçekleşmesinden yaklaşık olarak 10 gün sonra HIV PCR testi uygulanabilmektedir. 28 günlük bir süreden sonra uygulanan PCR testlerinde kanda bulunan enfeksiyonun tespit edilme oranı %98’dir. Bu da hayli yüksek bir oran olarak değerlendirilmektedir.

HIV ve AIDS testlerini özetle değerlendirmek gerekirse;

P24 testi AIDS ve HIV virüsünün erken tanısının sağlanabilmesi için şüpheli bu testi temasın üstünden 3 hafta geçtikten sonra yaptırılmalıdır.

Şüpheli teması takip eden ilk 3 aylık süreç içerisinde Anti – HIV değerlerine baktırmak doğru bir yaklaşım değildir. Çünkü bu süreçte yüksek ihtimalle vücutta antikor oluşumu gözükmeyecektir. Bu nedenle 3 aydan önce Anti – Hıv değerine baktırmak yalancı negatiflik durumunun ortaya çıkmasına neden olabilir.

HIV RNA testi ile 10 gün içerisinde pozitif sonuçları öğrenmek mümkündür. Eğer birinci ayın ardından test yaptırılacak olursa neredeyse kesin sonucun elde edilebileceğini söyleyebiliriz.

Dünya Sağlık Örgütü, şüpheli teması bulunan bireylerin test sonucu negatif çıkmış olsa dahi 6 ayda bir tekrar test yaptırmalarını tavsiye etmektedir. Eğer siz de HIV bulaşı ile ilgili kendinizde şüphe duyuyorsanız Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi sağlık ekipleri rehberliğinde gerekli testleri yaptırabilir, çıkan sonuçlara göre gerekli tedavi yöntemlerini uzman hekimlerimiz yardımıyla başlatabilirsiniz.

AIDS Testinin Erken Tanıdaki Önemi

HIV ile enfekte olduğu tespit edilemeyen kişiler, hem kendi vücudunun sağlığını tehlikeye atacak hem de virüsün başkalarına bulaşmasına neden olabilecektir. Bu nedenle HIV / AIDS testleri, AIDS ile mücadelede büyük bir öneme sahiptir. Virüsün yayılma hızının kontrol edilebilmesi ve virüsle daha etkin şekilde mücadele edilebilmesi için şüpheli teması bulunan her bireyin test yaptırması gereklidir.

HIV virüsü ile enfekte olan kişiler, özellikle de ilk aşamalarda kansızlık, ateş, ishal, nezle ve grip gibi başka hastalıklara benzer semptomlar gösterebiliyor. Yani AIDS’in gösterdiği semptomlara AIDS’e özgü değildir. Bu nedenle de diğer hastalıklarla karıştırılması muhtemeldir.

Sıkça Sorulan Sorular

Şüpheli cinsel ilişkim var, hangi HIV / AIDS testini yaptırmam gerekiyor?

AIDS / HIV tanısında kullanılan, farklı yaklaşımlara sahip farklı testler olduğu için hangi testin yapılması gerektiğine dair kafa karışıklıkları ortaya çıkabilmektedir. Bu noktada uzman hekimler en doğru kararı verecektir. Uzman hekim öncelikle temas öykünüzü dinleyecek ve temasın üstünden geçen süre gibi faktörlere bakarak hangi testin yapılması gerektiğine karar verecektir.

HIV / AIDS testi için herhangi bir ön hazırlığa gerek var mı?

HIV / AIDS testi yaptırmadan önce herhangi bir ön hazırlık yapılmasına ihtiyaç duyulmamaktadır. Eğer herhangi bir hazırlığa ihtiyaç duyulursa hekimler, bu konuda sizi daha önceden bilgilendirecektir.

Yalancı negatiflik ne zaman ortaya çıkar?

Yalancı negatiflik, AIDS testlerinde sıkça rastlanmakta olan bir durumdur. Eğer bireyin şüpheli temasının üzerinden 3 ay geçmemesine rağmen antikor incelemesi üzerine bir test olan Anti – HIV testi uygulanırsa yalancı negatiflik durumu ortaya çıkabilmektedir. Çünkü vücut HIV ile enfekte olmanın ardından 3 ay gibi bir sürenin geçmesiyle antikor üretmeye başlar.

AIDS (HIV) testi kaç günde çıkar?

HIV testi sonuçları genelde hızlı bir şekilde elde edilebilmektedir. Test verilen hastanenin koşullarına göre farklılık gösteriyor olsa da genellikle aynı gün içerisinde test sonucunu almak mümkündür. Bireyler en geç 1 gün sonra HIV test sonuçlarını alabilirler.

AIDS (HIV) testi fiyatları / ücretleri ne kadar?

HIV testi fiyatları hakkında detaylı bilgi almak için aşağıdaki iletişim forumunu hemen doldurabilirsiniz.

Yazar: Nadire Ebri

Nadire EBRİ