Kanser Tarama Testi

Kanser Tarama Testi Nedir?

Bazı testler, hastalıklar ile ilgili belirti veya semptomlar ortaya çıkmadan önce belirli kanser türlerinin bulunmasına yardımcı olur ve bu nedenle bu kanser türlerinin bulunması için yapılan testlere kanser tarama testi denir. Kanser taraması testinin hedefleri ise çeşitli kanser türleri yüzünden hayatını kaybeden insan sayısını azaltmak ve bu hastalıklar nedeniyle gerçekleşen tüm ölümleri tamamen ortadan kaldırmaktır.

Her kanser türünün kendi tarama testleri vardır ve bu nedenle de her kanser türü için aynı test yapılamaz. Bazı kanser türleri şu anda etkili bir tarama yöntemine sahip olmasa da uzman profesörler yeni kanser tarama testleri geliştirmek ve bu ölümcül hastalığı yok etmek için aktif bir şekilde çalışmaktadırlar.

Kanser Türleri ve Yapılan Testler

Kanser, rutin çalışan hücrelerin sistemli çalışmayı bırakarak ihtiyaç dışında çoğalması, hızla bölünmesi ve diğer doku ve organlara da sıçrayarak kişinin yaşam tarzını olumsuz etkileyen çok sayıdaki ölüm riski taşıyan hastalıkların genel adıdır. Özel Üsküdar Hürrem Hastanesi’nde alanında uzman doktorlar tarafından tedavi edilen bu hastalık ile ilgili bilgi almak ve gerekli testleri yaptırmak için başvurabilir ve alınan sonuçlar doğrultusunda ilerlemeniz gereken süreçle ilgili tedavinize başlayabilirsiniz.

Hepsini olmasa da başlı başına ele alabileceğimiz sıklıkla görülebilen kanser türlerini aşağıdaki şekliyle ele alabiliriz.

Meme Kanseri

Memeyi ve memede oluşması muhtemel olan kanserli hücreleri görüntülemek için özel olarak tasarlanmış bir röntgen türüdür. Mamografi aracığı ile üretilen görüntüler eğer varsa memedeki tümörleri veya düzensizlikleri gösterebilir. Genel adı mamogram olan bu teknik ile erken teşhis sağlanarak birçok kadının meme kanseri yüzünden hayatını kaybetmesi önlenmektedir.

Mamografi öncesi meme kanserini ihtimalini tespit etmek için ise 3 yöntem kullanılmaktadır.

• Kendi kendine meme muayenesi: Bu muayene ile kadın haftada bir belirli teknikler ile kendi memelerinde değişiklikler aramalı ve bu kontrolü özellikle 20’li yaşlar ile birlikte sık sık yapmalıdır. Herhangi bir değişiklik fark ederse, bir doktora görünmelidir.
• Klinik meme muayenesi: Bir tıp uzmanının, memenin boyutunda veya şeklinde herhangi bir değişiklik olup olmadığına bakmaması ve duruma göre teşhis koyması ile ölçülmektedir. Muayene eden kişi ayrıca göğüslerin ve meme uçlarının derisindeki değişikliklerde de farklılık aramalıdır.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Düzenli meme kanseri tespiti için kullanılan bir yöntem değildir. Ancak meme kanseri riski daha yüksek olan, yoğun memeleri olan veya meme muayenesi sırasında bir yumru saptanan kadınlar için yararlı olabilen bir cihazdır.

Rahim Ağzı Kanseri

Rahim ağzının vajinaya bağlanan ve alt kısmında olan bölümünde yer alan rahim ağzı hücrelerinde meydana gelen bir kanser türüdür. Bazen son aşamaya kadar bile hiç belirti göstermeyebilen bu kanser türü, tümör büyüdükçe cinsel ilişki sırasında yarattığı kanamalarla ve adet sonrası ve ya menopoza girilen dönemlerde de beklenmeyen kanamalar şeklinde kendisini belli etmektedir. Kötü bir kokuya sahip ve kişide şiddetli ağrılara neden olan şikayetler rahim ağzı kanserinin belirtisi olabilmektedir.

Rahim ağzı kanseri tarama testleri hastalığın belirlenmesinde önemli bir rol oynamakla birlikte iletilen şikayetlere göre kanser tespitini yapma konusunda hastadan farklı testler istenmektedir.

• Sitoloji
• Servikografi
• HPV Testleri
• Smear Testi
• Speküloskopi
• Tomografik taramalar ve kan testleri hastadan olası kanser teşhisini yapabilmek için istenebilecek testlerdir.

Kolorektal (Kalın Bağırsak) Kanseri

Kalın bağırsakta gelişen sindirim sistemi sorunlarının baş göstermesi ile oluşan ve dünya genelinde sıkça görülen bir kanser türüdür. Diğer adı kolon kanseri olan ve kanser türleri arasında ilk 5 sıraya giren kalın bağırsak kanseri, her yaşta görülebilme riskine sahip olsa da genellikle 50 yaşından sonraki bireylerde tespit edilebilmektedir. Sürekli ishal ve kabızlık, normal kalınlıkta olan büyük abdestin incelmesi ve kan gelmesi ve büyük abdestten gelen yumurta akı kıvamındaki sıvı şeklindeki en sık görülen belirtiler ile ortaya çıkan bu hastalık ağrılı tuvalete çıkma şeklinde ilerler. Eğer sizde geçmeyen bir kalın bağırsak problemi yaşıyor ve bu konu hakkında bilgi almak istiyorsanız Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi doktorları ile şikayetinizi paylaşabilir ve gerekli testleri yaptırarak durumunuz ile ilgili bilgi alabilirsiniz.

Kalın bağırsak kanseri aşağıda yer alan testler ile tespit edilebilmektedir.

• Kolonoskopi: Bu işlem sırasında doktor, kolonoskop adı verilen esnek, ışıklı bir tüpü rektuma yerleştirir. Doktor, polip veya kanser için tüm kolonu kontrol edebilir.
• Sigmoidoskopi: Doktor, alt kolonda polip ve kanser olup olmadığını kontrol etmek için Sigmoidoskop adı verilen esnek, ışıklı bir tüp kullanır. Doktor bu testle kolonun üst kısmını kontrol edemez.
• Gaitada gizli kan testi (FOBT):Bu test ile doktor, polip veya kanser belirtisi olabilen dışkı veya dışkıda kan bulabilme ihtimaline bakmaya olanak sağlar.
• Çift kontrastlı baryum lavmanı: Bu kolon ve rektumun röntgeni, baryum lavman kolon ve rektum anahat röntgende göze çarpmasına yardımcı olur. Doktorlar bu testi kolonoskopi yapamayan insanları taramak için kullanır.
• Dışkı DNA testleri: Bu test, kanser aramak için bir kişinin dışkı örneğinden alınan DNA’yı analiz eder. Bir doktorun kolonoskopinin gerekli olup olmadığına karar vermesine yardımcı olmak için poliplerde ve kanserlerde bulunan DNA değişikliklerini kullanır.

Akciğer Kanseri

Vücudun en önemli organlardan bir olan akciğerin işlevini yapmayı bırakmaya başlaması ile ortaya çıkan Akciğer kanseri, akciğerin üzerine yerleşmiş bir kitle olarak tanımlanmaktadır. Kol ve omuzda ağrılara, sürekli nefes darlığı ve gittikçe kötüleşen öksürük nöbetlerine, göğüs ağrılarına ve en büyük belirtisi olan kanlı balgam olarak ortaya çıkar. Bu belirtileri tespit etmek için ise, doktor belirlenen kitleye ulaşmak için hastadan röntgen istemektedir.

• Balgam Tetkiki (Balgam Sitolojisi) : Bu tetkik akciğer kanseri teşhisini tespit etmek için kolay ve başarılı bir testtir. Kanser türünü, yayılma durumunu ve kanserin hangi evrede olduğunu ölçmektedir.

Prostat Kanseri

Kanser nedenli ölüm vakalarında ikinci sırada yer alan ve genellikle erkeklerde 50 yaşından sonra görülen bir kanser çeşididir. Genetik yanı çoğunlukta olmakla birlikte beslenme düzenindeki yanlışlıklar dolayısı ile de ortaya çıkan bu hastalığın belirtileri, sık sık idrara çıkma, idrar sonunda damlalar halinde gelmeye devam etme, dışkılama esnasında güçlük çekilmesi ve ereksiyon sorunları olarak söylenebilir.

• Dijital rektal muayene: DRM, doktorun eldivenli bir yağlanmış parmağı bir erkeğin rektumuna soktuğu ve herhangi bir düzensizlik için prostatın yüzeyini hissettiği bir testtir.
• Prostat spesifik antijen (PSA) testi: Bu kan testi, PSA adı verilen bir maddenin seviyesini ölçer. PSA, prostat kanserli erkeklerde genellikle normalden daha yüksek seviyelerde bulunur. Ancak yüksek bir PSA seviyesi, kanserli olmayan durumların da bir işareti olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Kanser Tarama testlerinde riskler nelerdir?

Tarama testleri, doktorların kanser türünü daha erken bir aşamada tespit ederek tedavi sürecini bu bilgilere göre başlatma ve hastayı iyileştirme konusunda yardımcı olmaktadır. Belirgin bir risk grubu içine girmeyen kanser testlerinde çok küçük bir ihtimal ile kanser testi yanlış sonuç verebilir.

Kanser Tarama Testi Sonuçları Nasıl Yorumlanır?

Vücuttaki değişiklikler hatta gün içinde yedikleriniz ve içtikleriniz bile test sonuçlarını etkileyebilmektedir. Bu nedenle doktorunuzun istediği testi mutlaka belirttiği şartlar altında teslim etmeniz gerekmektedir. Yaptırdığınız test türü ve çıkan test sonucunuza göre de doktorunuz vücuttaki kan seviyenize göre testi yorumlayabilir.

Erken tanı neden önemlidir?

Erken tanı ile kanserli hücrenin çoğalma ve diğer organlara sıçrama evresine geçmeden tespit edilmesi ve tedaviye başlanarak kanserli hücrenin pasif hale getirilmesi mümkündür.  Bu nedenle kanser tarama testleri ile hastalığın evreleri belirlenerek buna göre bir tedavi yöntemi izlenmektedir. Erken teşhis özellikle meme kanseri, serviks kanseri, ağız kanseri, gırtlak kanseri, kolon kanseri, rektum kanser ve deri kanseri türleri için önemlidir.