EN
İçindekiler
Parmak Protezi
Artrit parmakları etkilediğinde, günlük işler zor ve acı verici hale gelir. Peki parmak eklemlerimiz sorun çıkarmaya başladığında ne yapabiliriz? Parmakları yaygın olarak etkileyen üç tip artrit vardır;
Osteoartrit: Aşınma artriti olarak da adlandırılan osteoartrit, en yaygın parmak artriti türüdür. Osteoartrit, normal kıkırdağın aşınmasına neden olur. Bu, eklemlerdeki çıplak kemiği ortaya çıkarır. Eldeki en sık etkilenen eklemler, orta parmak ve parmak ucu eklemleridir.
Romatoid artrit: Romatoid artrit, farklı tipte bir eklem tahribatına neden olur. Romatoid artrit, tüm vücudu etkileyen otoimmün bir durumdur. Bağışıklık sisteminin eklemleri çevreleyen yumuşak dokulara saldırmasına neden olur. Eldeki en sık etkilenen eklemler parmakların tabanındaki eklemlerdir
Gut: Gut, eklemlerde kristaller oluştuğunda ortaya çıkan bir durumdur. Vücutta ürik asit adı verilen çok fazla madde bulunduğunda bu kristaller bir veya daha fazla eklemde oluşabilir. Ayak başparmağı vücudun en sık etkilenen kısmı iken, parmak eklemlerinde de gut gelişebilir.
- Nadiren diğer artrit türleri de parmaklarda sorunlara neden olabilir.
- Parmak Artrit Belirtileri
- Parmak artritinin belirtileri şunlardır;
- Eklem ağrısı
- Şişme
- Sertlik
- Hareket kaybı
Osteoartrit sıklıkla parmak eklemlerinin çevresinde topaklara veya nodüllere de neden olur. Bu topaklar aslında eklemlerin etrafındaki kemik uzantılarıdır. Eklemleri büyütebilir, şişebilir ve sertleştirebilirler. Osteoartrit nedeniyle eklemleri büyümüş kişiler genellikle yüzüklerinin uymadığından veya çıkarılamadığından şikayet ederler.
Romatoid artrit sıklıkla benzer semptomlara neden olur. Bununla birlikte, romatoid artrit aslında ellerde şekil bozukluklarına neden olabilir. Eklemlerdeki iltihaplanma, parmak eklemlerinin bükülmesine ve başparmağın dışına doğru bükülmesine neden olabilir.
Parmak Artriti Nedenleri
Eklem, vücudunuzda iki kemiğin bir araya geldiği kısımdır. Kemikler, bitişik kemikler arasında yumuşak hareket sağlayan kıkırdak ile desteklenir. Kıkırdak hasar gördüğünde artrit gelişir. Parmaklarımız bükülüp normal hareket edemediğinde günlük aktivitelerimiz zorlaşır.
Parmak Artriti Tedavisi
Parmak artritinin tedavisi altta yatan nedene bağlıdır. Tedavi, semptomları yönetmeye, işlevi sürdürmeye ve iyileştirmeye odaklanır. Tedavi seçenekleri şunları içerir;
Anti-inflamatuar ilaçlar: Bu ilaçlar genellikle parmak artritinin ağrısını tedavi etmek için önerilir ve eklem çevresindeki iltihaplanmayı ve şişmeyi azaltmaya yardımcı olurlar. Herhangi bir yeni ilaca, hatta reçetesiz satılan ilaçlara bile başlamadan önce daima doktorunuza danışmalısınız.
Takviyeler: Eklemler için yararlı olan vekullanılan takviyeler, kıkırdağın ana yapı taşlarından olan glukozamin ve kondroitinden oluştuğu için bu takviyelerin kullanımı çok güvenlidir.
Kortizon enjeksiyonları: Kortizon, güçlü bir anti-inflamatuar steroid ilacıdır ve eldeki sınırlı uygulamalarda faydalı olabilir. Sık kortizon enjeksiyonları yapmak iyi olmasa da, ara sıra uygulanması artrit alevlenmesini sakinleştirmeye yardımcı olabilir.
Buz ve ısıl işlem: Eklem sertliği ve hareket açıklığı, buz ve ısıl işlemlerle iyileştirilebilir. Parmak artriti olan çoğu insan, elleri ılık bir bezle veya orta derecede sıcak suyla ısıtmanın artritik parmakların sertliğini hafifletmeye yardımcı olduğunu söylemektedir.
Ameliyat: Ameliyatsız tedaviler semptomlarınızı gidermezse, ameliyat gerekebilir. İlgili ekleme ve artritinizin etkilerine bağlı olarak birkaç farklı prosedür yapılabilir. Doktorunuz parmak protezi ameliyatı önerebilir.
Parmak Protezi Ameliyatı Nedir?
Artrit genellikle parmaklarımızın eklemlerini etkiler. Parmak eklemleri birçok aktivite için önemlidir ve ellerin ve parmakların şiddetli artriti önemli sakatlığa neden olabilir.
Artrit, vücudunuzda iki kemiğin birleştiği ve hareketin gerçekleştiği bir eklem iltihabı olduğunda ortaya çıkan bir durumdur. Ellerde en sık görülen artrit türleri osteoartrit ve romatoid artrittir. Osteoartrit tipik olarak parmak eklemlerinde meydana gelir. Romatoid artrit en sık, parmağın elin birleştiği yerde, parmak tabanındaki boğum kısmında görülür. Artritin tipik semptomları arasında ağrı, şişme ve hareketlilik kaybı bulunur. Artrit ilerledikçe, parmak deformiteleri yaygınlaşır.
Parmak artritinin tedavisi genellikle semptomları basit adımlarla yönetmeye odaklanır. Kalça ve dizlerin aksine ellerimiz üzerinde yürümediğimiz için birçok insan semptomlarını basit tedavilerle yönetebilir. Bu tedaviler semptomlarınızda yeterli rahatlama sağlamazsa, cerrahi tedaviler düşünülebilir. Birkaç cerrahi seçenek vardır, ancak parmak eklemi replasmanı makul bir tedavi seçeneği olabilir. Daha yaygın olarak gerçekleştirilen kalça ve diz protezlerinde olduğu gibi, parmak eklemi protezi, hasarlı eklem yüzeyinin çıkarılmasını ve normal eklem işlevini taklit etmek için tasarlanmış yapay bir implantla değiştirilmesini içerir.
Parmak eklemi replasmanı, üç özel hedefi gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. İlk olarak, değiştirme ağrıyı hafifletmelidir. İkincisi, parmak eklemi sabit olmalıdır. Üçüncüsü ve son olarak ise sorunlu parmağın hareket açıklığı iyi olmalıdır. Parmağın durumu, hastanın aktiviteleri veya başka nedenlerle bu hedeflere ulaşılamıyorsa, parmak eklem replasmanına alternatifler düşünülmelidir.
Parmak Protezi Ameliyatı Ne Zaman Bir Seçenektir?
Yukarıda açıklanan daha basit tedaviler rahatsızlığı yeterince gidermediğinde parmak eklemi replasmanı düşünülmelidir. Parmak eklemi replasmanı genellikle ağır iş aktiviteleri yapmayan yaşlı hastalar için uygundur. Parmak protezi implantları zamanla aşınabileceği veya gevşeyebileceği için daha genç, daha aktif hastalar için uygun değildir. Bu hastalarda alternatif cerrahi prosedürler düşünülebilir.
Parmak Protezi Ameliyatı
Parmak eklemi değiştirme ameliyatı, öncelikle hasarlı ve deforme olmuş eklem yüzeyi çıkarılarak gerçekleştirilir. Parmak ekleminin hasarlı olarak belirlenen bölümü çıkarıldıktan sonra, buradaki kemiklerin uçları yapay implanta uygun olacak şekilde şekillendirilir. Parmak implantları metal, seramik veya plastikten yapılabilir. İmplantlar kemiğin oyuk merkezine sıkıca yerleştirildikten sonra eklemi çevreleyen tendon ve bağların korunmasına özen gösterilir.
Ameliyattan sonra, eklemin hareketliliğini ve gücünü yeniden kazanmak için bir el terapisti ile çalışacaksınız. Parmak eklemi değiştirildikten sonra tam iyileşme birkaç ay sürebilir. Parmak eklemi değiştirme riskleri arasında enfeksiyon, sinir yaralanması, eklem dengesizliği, aşınma ve gevşeme gibi implant sorunları yer alır. Daha önce belirtildiği gibi, genellikle parmak protezi ameliyatı, parmakları ağır kaldırma veya tekrarlayan görevlerle zorlamayan kişiler için en uygun olanıdır.
Parmak Protezi Ameliyatı Alternatifleri
Parmak protezi ameliyatının sizin için doğru seçenek olup olmadığını göz önünde bulundurmanız gereken başka cerrahi seçenekler de vardır. Muhtemelen en yaygın alternatif eklem füzyonu olarak adlandırılır. Eklem füzyonu, eklemi kalıcı olarak çıkarmak ve kemiğin bir zamanlar eklemin olduğu yerde büyümesini teşvik etmek için yapılan cerrahi bir prosedürdür. Genellikle eklem, kemik tamamen iyileşene kadar plakalar, vidalar, pimler veya teller ile uygun pozisyonda tutulur. Füzyon prosedürünün avantajı, iyileşme süreci sonrasında kalıcı bir çözüm olmasıdır. Bu da zamanla aşınacak veya gevşeyecek implantlar olmadığı anlamına gelir. Dezavantajı ise işlem yapılan parmağın hareket açıklığında sınırlama olmasıdır.
Parmak artritinin tedavisi için yapılan en yaygın ameliyat, parmak eklem füzyonudur. Bu işlem, eklemin hareket etmesini önlemek için boğum sabit bir pozisyonda tutmak için yapılır. Eklem sonsuza kadar sertleşir, bu da hareket açıklığınızı sınırlar ve ağrı genellikle hafifler.
Parmak artriti ağrılı olabilir ve günlük aktivitelerinizi sınırlayabilir. Ellerinizde eklem ağrısı, sertlik veya şişlik yaşıyorsanız, endişeleriniz hakkında doktorunuzla konuşun. Artritin bu belirtilere neden olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilirler ve semptomlarınızı yönetmenize yardımcı olurlar.
Yazar: E. Ayhan Arpacı