Solunum Fonksiyon Testi

SOLUNUM FONKSİYON TESTİ NEDİR?

Solunum fonksiyon testi aldığınız nefesin ne kadar sürede geri verebildiğinizi ve bununla birlikte nefes alıp verme sıklığınızı ölçmeye yarayan bir testtir. Ayrıca hali hazırda hastalığı bulunan kişilerin tedavisinde de rutin kontrol amaçlı yapılmaktadır.

SOLUNUM FONKSİYON TESTİ NEDEN YAPILIR?

Solunum fonksiyon testinin en yaygın kullanım alanı astım ve KOAF hastalıklarını belirlemek içindir. Ayrıca bazı iş yerleri sağlık raporu olarak solunum fonksiyon testi talebinde bulunabilmektedir. Bu ölçümler sonucu kişinin büyük ve küçük hava yollarının darlığı, fonksiyonları, hacimleri, dışarı boşaltılmış havanın hızı tespit edilerek hastalığın tanısı, boyutu, uygun tedavi yöntemi ve uygulanan tedavinin takibi konusunda bilgi edinilmiş olur.

Astım, alerjik bronşit, kronik bronşit, amfizem gibi hastalıkların teşhisini solunum fonksiyon testi yapmadan belirlemek doğru değildir. O nedenle bu belirtilen şikâyetlerden birini yaşamanız durumunda Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi’nde alanında uzman doktorlarımız ile görüşerek bu konu hakkında bilgi alabilir uygun tedavi yöntemleri ile iyileşme sürecinizi başlatabilirsiniz.

SOLUNUM FONKSİYON TESTİ KİMLERE YAPILIR?

• Nefes darlığı yaşayan ama bunun kalp veya akciğer kaynaklı olup olmadığının öğrenilmesi gerekilen kişilere
• Uzun süreli öksürük şikâyeti olanlara
• Sigara kaynaklı öksürükleri hırıltı ve sonulum şikâyeti yaratan kişilere
• Solunuma bağlı meslek hastalıklarına maruz kalanlara (madenciler, deterjan, akü fabrikası vb.)
• Astım ve KOAH hastalıklarının belirlenmesi gereken kişilere bu test yapılmalıdır. 

SOLUNUM FONKSİYON TESTİ ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER

Test öncesi aç olmanıza gerek yok ama çok aşırı da yememiş olmanız iyi olmaktadır. En az 4 saat öncesine kadar sigara ve alkol tüketilmemesi gerekmektedir. Solunum fonksiyon testi yapılmadan önce doktorunuz tarafından varsa kullandığınız ilaçların cinci, dozu ve son kullanma tarihi öğrenilir ve uygunluğu durumunda sizi teste yönlendirir.

Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi alanında uzman doktorlarımız ile görüşerek test ile ilgili bilgi alabilir ve işlemlerinize başlayabilirsiniz.

SOLUNUM FONKSİYON TESTİ NASIL YAPILIR?

Öncelikle hastanın oturma pozisyonunda olması sağlanır ve nefes almada güçlük çıkaracak kıyafet ve takıların çıkarılması istenir. İşlem sırasında ağızdan nefes alınıp verileceği için hastanın burun tıkacı ile burun deliklerinin kapatılması sağlanır.

Spirometre denilen cihaza bağlı olan ağızlık kişinin ağzına takılarak hastaya belirli komutlar verilir. Verilen komutlarla hastaya önce derin bir nefes aldırılır ve ardından hasta hızlı ve kuvvetli şekilde nefes vermeye başlar. Bu şekilde en az 6 saniye kadar nefes vermeye devam eder. Nefes verme işlemi bittikten sonra hastaya verilen komutla tekrar derin bir nefes alınır ve test sonlanır.

SOLUNUM FONKSİYON TESTİ SONUCU KAÇ OLMALI?

Solunum fonksiyon testi kişinin direncine, eforuna ve yaşına göre sonuçlarda değişkenlik gösterebilecek bir testtir. O nedenle hastanın verilen talimatları doğru yaptığından emin olmak çok önemlidir. Eğer testin doğru yapıldığına dair bir çekince yok ise yapılan test sonucunda sağlıklı bir bireydeki normal değer %70 – %80 arasında değişkenlik göstermektedir. Fakat yaşın da etkisiyle bu oran farklılık gösterebilir.

Ayrıca test eğer KOAH için yapılmışsa yüzde 70’in altında olması üzerinden ele alınır. Eğer kişide astım hastalığı olursa da yüzde 75’in altında bir değer göz önünde bulundurulur.

SOLUNUM FONKSİYON TESTİ NE ZAMAN YAPILIR?

Nefes darlığı yaşayan, yıllardır sigara içen, mesleki hastalığı olanlar ve uzun süreli geçmeyen öksürük şikayeti olanlara, test için belirlenen saatte yapılır. Sabah ve aç karnına olması sert değildir ama çok fazla yemek yenmemiş olması tavsiye edilir.

ASTIM HASTALIĞI TEŞHİSİ NASIL KOYULUR?

Astım, nefes darlığı, şiddetli geçmeyen öksürük ve göğüs bölgesi sıkışması ile kesik kesik nefesle ile ataklar halinde görülen bir akciğer hastalığıdır. Astım gelişmiş ülkelerde çeşitli sebeplerden dolayı çok sık görülür hatta bazı ülkelerde yüzde 10 barajını geçmektedir.

Hava kirliliği, stres, psikolojik sebepler, soğuk hava, kullanılan bazı ilaçlar, solunum yolu hastalıkları, kokulu kimyasal maddeler ve özellikle sigara tüketimi astımı tetiklemektedir.

Kişini yaşam kalitesini düşüren bu hastalıkta kriz esnasında teşhis koymak kolay olsa da bu şikayetle doktora gidildiğinde çeşitli testler ve solunum fonksiyon testi yardımı ile şikayetinizin astım olup olmadığı ölçülür. Astımdan erken tanı ve tedavi ile kurtulmak mümkün olmakla birlikte ileri evrelerde de hastalık kontrol altına alınarak kullanılan ilaçlar ile şikayetler azaltılabilir. Bunun için Üsküdar Özel Aktif International Üsküdar Hastanesi Göğüs Hastalıkları uzmanı doktorlarımızdan hastalık ve tedavi ile ilgili bilgi alabilir, tedavi sürecinizi güvenle başlatabilir ve yaşam kalitenizi arttırmaya başlayabilirsiniz.

KOAH HASTALIĞI TEŞHİSİ NASIL KOYULUR?

KOAH (Kronik obstrüktif akciğer hastalığı) solunum ile akciğerlere inmesi gereken havanın yolda akciğerlere yeteri kadar ulaşamaması ve kolay bir şekilde dışarı verilememesi şeklinde belirtileri olan kişinin hayatını olumsuz etkileyen bir akciğer hastalığıdır.

Eskiden erkeklerde daha sık görülürken günümüzde kadınlarda da azımsanmayacak kadar çok rastlanmaya başlanan bu hastalığın oluşmasındaki en başlıca sebep sigara tüketimidir. Diğer sebepleri ise; mesleki deformasyon, genetik etkiler, hava kirliliği ve strestir. Genellikle bu hastalık kalıcı akciğer hasarı oluşturana kadar bir belirti göstermezken, hastalık teşhisi koyulduktan sonra KOAH’a sebep olan faktörler ortadan kaldırılmaz ise hastalık daha ileri seviyelere ulaşmaktadır.

KOAH için genellikle bu belirtilerin sıklığı yeterli görülse de kesin tanı için solunum fonksiyon testi değerlendirmesi yapılır ve ardından kesin tanı ile hasta bilgilendirilerek tedavi süreci başlatılır. 

SIKÇA SORULAN SORULAR

Astımda erken tanı tedavi için etkili midir?

Erken tanı ve tedavi bütün hastalıklarda olduğu gibi astımda da en önemli faktördür. Yapılacak testlerle tanı erken konulabilir ve tedavinin şekli yönlendirilebilir.

Solunum fonksiyon testi uygulaması zor bir test midir?

Solunum fonksiyon testi zorlayıcı olmasa da kişinin performansına göre testin süresi uzayabilmektedir. Testler birkaç kez yapılır ve aralarında en doğru olan seçilir. Test tamamlandıktan sonra kişi normal yaşamına dönebilir.

Hangi meslekler astım ve KOAH’I tetikler?

Akciğerleri etkileyecek işlerde çalışan kişilerin bu hastalıklara yakalanma riski çok yüksek olmaktadır. Maden işçileri, deterjan, akü fabrikası işçileri, kuş besleyiciler… vb. bu hastalıklara yakalanma riski çok yüksektir.

Yazar: Elif Köse Temelli

Elif Köse TEMELLİ