Sperm Testi

Sperm Testi Nedir?

Günümüzde çocuk sahibi olmak isteyen birçok çift, istediği sonuca ulaşamamaktadır. Bu durumun sonucunda da doktora başvuran çiftlere çeşitli testler uygulanmaktadır. Bu testlerden bir tanesi de sperm testi olarak karşımıza çıkmaktadır. Çiftler bir yıl boyunca korumasız ve düzenli bir şekilde ilişkiye girmiş fakat gebelik sağlanamamışsa ilk olarak uygulanması gereken testlerden birisi de sperm testidir. Bu sayede üreme için gerekli olan sağlıklı sperm hücrelerinin analizi sağlanmış olur ve analiz sonucunda ortaya çıkan veriler doğrultusunda tedavi uygulanmaya başlanır.

Literatürde spermiogram olarak tanımlanan sperm testi, özetle meni içerisinde bulunmakta olan sperm hücrelerinin kalitelerini ve sayılarını ölçmek için laboratuvar ortamında yapılan bir testtir. Bu testte, erkeklerde boşalma sonrasında ortaya çıkan meninin içeriğinde yer alan hareketli sperm hücreleri analiz edilmiş olur. Bu test sayesinde ortaya konulan sperm kalitesi, sperm sayısı gibi veriler sayesinde erkeğin üreme potansiyeli değerlendirilmektedir.

Sperm Testi Gerekliliğine Nasıl Karar Verilir?

Semen analizi tanımıyla da bilinen sperm testinin öncesinde çocuk sahibi olmak isteyen çift, uzman hekim ile detaylı bir görüşme gerçekleştirir. Uzman hekim bu görüşme esnasında çiftin tıbbi geçmişini sorgular. Geçmişte bir hastalık geçirip geçirmediği, kronik bir rahatsızlığının olup olmadığını ve çiftlerden birinde ya da her ikisinde de geçmişte cinsel yolla bulaşan bir hastalık geçmişi olup olmadığını saptar. Bunun ardından hekimin yapacağı ilk şey kadının adet düzenine göre ideal bir üreme tarihi belirlemektir. Hekim daha sonrasında gerekli gördüğü takdirde sperm testi uygulanmasını isteyebilmektedir. Çocuk sahibi olmak istiyor ve bu konuda sorun yaşıyorsanız Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi doktorları ile ön görüşme sağlayabilir, doktorunuzun gerekli görmesi ve yönlendirmesi ile sperm testi yaptırabilirsiniz.

Sperm Testi Nasıl Yapılır?

Sperm testi verecek erkeğin 2 ile 5 gün arasında cinsel perhiz yapması gerekmektedir. Sperm testi alınacak olan kişi, bir odaya alınır ve steril bir kabın içerisine meninin konması istenir. Bunun ardından içerisinde meni bulunan steril kap, hızlı bir şekilde incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. Laboratuvara gönderilen sperm örneği, özel cihaz ve teknikler kullanılarak incelenir ve sperm analizi yapılır.

Hekim tarafından gerekli görüldüğü takdirde sperm testinin belirli periyotlarla tekrar yapılması gerekebilmektedir. Bazı bireylerde hastane ortamında meni örneği verme konusunda sıkıntılar yaşanabilmektedir. Bu bireyler, hastane dışı bir ortamda meni örneğini kaba yerleştirdikten sonra kabın sterilliğini bozmadan, vücut ısısında tutarak en geç 1 saat içerisinde hastaneye getirmelidir. Fakat her ne olursa olsun sperm örneğinin hastanede alınması, testten en doğru sonucun alınması için önemli bir konudur. Diğer yandan mastürbasyon yaparak sperm örneği veremeyen hastalara da partneriyle ilişkiye girerek sperm örneği vermeleri yoluyla alternatif sunulur. Bu ilişki esnasında sperm örneği almak için özel olarak geliştirilmiş prezervatif kullanılmalıdır. Alınan sperm örneği yine aynı şekilde en geç 1 saat içerisinde hastaneye ulaştırılmalıdır.

Sperm Testi Sırasında Nelere Dikkat Edilmeli?

Kaliteli ve doğru bir sonuç alınabilmesi adına sperm testi esnasında dikkat edilmesi gereken şeyler bulunmaktadır. Bazı detaylara özen gösterildiği takdirde daha doğru sonuçlar ortaya çıkacaktır. Bu hususların başında gelenlerden bir tanesi de sperm testi için örnek vermeden önce idrarın tamamen yapılmış olmasıdır. Sperm örneğinin konulacağı kabın içerisinde hiçbir şekilde temas edilmemelidir. Aksi takdirde kabın steril yapısı bozulacak ve bu da test sonucunun doğruluğunu etkileyecektir.

Sperm örneği verirken daha kolay boşalabilmek için jel, sabun ya da kayganlaştırıcı gibi maddeler kesinlikle kullanılmamalıdır. Çünkü bu maddeler spermlerin yapısını ve canlılığını bozabilmektedir. Ayrıca dikkat edilmesi gereken önemli hususlardan bir diğeri de spermin tamamen kabın içerisine boşaltılması olacaktır. Spermin yalnızca bir kısmını kaba boşaltmak gibi bir yöntem izlenilmemelidir. Özellikle de meninin ilk kısmı kaçırılmamalıdır. Çünkü meninin ilk kısmında daha fazla sperm hücresi bulunmaktadır.

Hastane ortamında ya da mastürbasyonla normal bir cinsel birlikteliğe oranla daha az meniye ulaşan bireyler, bu durumu doktoruna bildirmelidir. Aksi takdirde doğru sonuca ulaşmak daha zor olacaktır.

Sperm Testi Sonuçları Nasıl Olmalı?

İlk olarak erkekten alınan meni hacminin ortalama olarak 2 ml ile 6 ml aralığında olması gerekmektedir. Bu değerden daha az meni ortaya çıktığı durumda sperm azlığı problemine dolayısıyla erkekte üreme ile ilgili bir problemin olduğuna işaret eder. 6 ml’den daha fazla meni örneği de meninin gerekenden daha sıvı olduğuna işaret etmektedir. Bu durumda sperm / sıvı oranı düşük olacak ve yine aynı şekilde kaliteli bir sperm üretiminin olmadığı sonucu ortaya çıkacaktır. Ek olarak sperm örneğinin alındığı ilk esnada yoğun bir kıvamının olması gerekmektedir. Meni örneğinin ortalama 20 dakika içerisinde daha sıvı bir hal alması beklenir. Eğer sıvılaşma gerçekleşmiyorsa, bu genellikle sperm hareketliliğinin gerekenden daha az olduğu sonucunu ortaya çıkartır. Bu durumda spermin yumurta ile birleşmesi gerçekleşemeyecektir.

Sperm sayısı ya da bir başka deyişle sperm konsantrasyonu ml başına 15 milyondan daha fazla olmalıdır. Ayrıca meninin sahip olduğu pH oranı da 7.2 – 8.0 aralığında olmalıdır. Boşalmanın ardından ilk bir saat içerisinde sperm hareketliliği en az %50 düzeyinde olmalıdır. Bu değerin %50’den fazla olması yumurtanın döllenebilmesi açısından gerekli bir husus olarak öne çıkmaktadır. Sperm testinde bu değer 0 – 4 ile arasında derecelendirilmektedir. 0 değeri hareketsiz olduğunu, 4 ise iyi hareketliliğin olduğu anlamına gelmektedir.

Ayrıca sperm testinde örnek verilen spermlere morfolojik açıdan da değerlendirme yapılır. Bu değerlendirmeye göre spermlerin boyut, görünüm ve şekillerinin üreme açısından herhangi bir engel teşkil etmeyecek nitelikte olması gerekmektedir. Yapılan bu değerlendirmenin sonucunda şekilli olarak tanımlanan sperm oranının %85’in altında olması gerekmektedir. Bu oran yükseldikçe döllenme oranı da düşmektedir.

Sperm Testi Sonrasında Olası Tanılar

Sperm testiyle tanısı konulan rahatsızlıklar şu şekilde listelenebilir;

Astenospermi: Sperm hareketliliğinin olması gereken değerden daha düşük olması durumudur.

Normospermi: Sperm hücrelerinin yeteri kadar canlı, hareketli ve sağlıklı olduğunu göstermektedir.

Azospermi: Meni içerisinde hiç sperm bulunmadığı anlamına gelmektedir.

Oligospermi: Meni içeriğinde yer alan sperm sayısının az olduğunu gösterir. Azorspermi ile karıştırılmamalıdır. Oligospermi de sperm varlığı mevcutken azospermi de böyle bir durum söz konusu değildir.

Oligoastenospermi: Sperm hareketliliği ve sayısının olması gerekenden daha düşük olduğunu göstermektedir.

Teratospermi: Şekil, boyut gibi kriterler bakımından kaliteli sayılabilecek sperm sayısının az olması durumudur.

Kimler Sperm Testi Yaptırmalıdır?

Sperm testi, uzman hekim tarafından hikayesi dinlenen ve fiziksel muayenesinin yapılmasının ardından üreme ile ilgili bir sorunu olduğu düşünülen erkeğe yapılmaktadır. Ek olarak kısırlık teşhisinin kesinleştirilmesi ve kısırlığa neyin neden olduğunun, üremeye engel olan durumun saptanması için de sperm testi uygulanmaktadır. Tüp bebek tedavisi için başvuran çiftlerin düzenli bir şekilde sperm testi yaptırması gereklidir. Ürolojik problemler yaşayan, radyoterapi ya da kemoterapi gibi sperm üretimi üzerinde olumsuz etkisi olan tedavi uygulanan kişilere de üreme potansiyellerini ölçmek amacıyla da sperm testi uygulanabilmektedir. Ek olarak tiroit, hipertansiyon ve şeker hastalarında da üreme ile ilgili bir problem ortaya çıkması durumunda doğrudan sperm testi uygulanabilmektedir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Sperm Testi Hangi Birimlerde Yapılır?

Sperm testi yaptırmak için Üroloji ya da Androloji bölümlerine başvurulması gerekmektedir. Ayrıca tüp bebek tedavisi yapılabilen merkezlerde de bu test yaptırılabilmektedir. Buna ek olarak Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi’nde yer alan ilgili birimlerimizde de sperm testi yaptırabilirsiniz.

Sperm Testi Sonucu Ne Zaman Çıkar?

Sperm testi sonucu ortalama 24 saat içinde çıkmaktadır. Bu süre sperm testi yapan kuruluşun laboratuvar yoğunluğuna göre değişebilir.

Sperm Testi Aç Karnına Mı Yapılmalıdır?

Sperm testi yaptırmak için kişinin aç olmasına gerek yoktur. Sadece testi negatif etkileyebileceği için test öncesi sigara içilmemesi önerilir.

Sperm Testi Yanlış Çıkabilir Mi?

Sperm testi sonuçları kişinin meniyi 1 saatten uzun bir sürede teslim etmesi durumunda yanlış çıkabilme ihtimali yüksektir. Yine aynı şekilde sterilliğin bozulması ve meninin vücut sıcaklığının bozulması da sonucu yanlış etkileyebilmektedir.

Yazar: Göksel Verim

Göksel VERİM