Tansiyon Nedir? Türleri Nelerdir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Atardamarların içindeki basınca tansiyon denir. Damar içerisinde kanın akabilmesi için belirli bir basıncının olması gerekmektedir. Kalp, kasıldığı zaman atardamarların içerisine kanı belli bir basınçta pompalamaktadır. Bu sırada ölçülen basınca, sistolik (yüksek tansiyon) basınç denir. Kalp kası gevşediğinde, kan damarda durulmaktadır. Bu sırada ölçülen basınca ise diastolik (düşük) tansiyon denir. Tansiyon, sistolik tansiyon ve diastolik tansiyon olmak üzere ikiye ayrılır. Sistolik tansiyon tıp dilinde ‘Hipertansiyon’ olarak adlandırılırken, diastolik tansiyon ise ‘Hipotansiyon’ olarak adlandırılmaktadır.

Hipotansiyon (Düşük Tansiyon)  Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Halk dilinde düşük tansiyon olarak bilinir. Çok belirgin olmadığı sürece bireylerde çok fazla bir sorun yaratmaz. Ani tansiyon düşüklüğünde baygınlık hali, baş ağrısı ve baş dönmesi sorunu ortaya çıkmaktadır.

Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon) Nedir?

Halk dilinde yüksek tansiyon olarak bilinir. Yüksek tansiyon her yaşta görülebildiği gibi çok ciddiye alınmadığı takdirde büyük problem yaratabilir. Oldukça sinsi bir hastalık olan hipertansiyon, yıllarca varlığını belli etmeden organlarınıza hasar verebilmektedir.

Hipertansiyona Neler Sebep Olur?

• Aşırı tuz tüketimi
• Obezite
• Stres
• Kalp damar hastalıkları
• Tiroid hastalıkları
• Böbrek hastalıkları
• Genetik yatkınlık
• Şeker hastalığı
• Sigara-alkol tüketimi

Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?

• Baş ağrısı
• Halsiz hissetme
• Bacaklarda şişlik
• Sık idrara çıkma isteği
• Kulaklarda çınlama
• Burun kanaması

Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon)  Tanı ve Tedavi Yöntemi Nelerdir?

Şikayetleri doğrultusunda hekim tarafından değerlendirilen hastalarda tansiyon değerlerine bakılır. Tansiyon değerleri 140/ 90 üzerinde olan hastalara EKG, kan ve idrar tetkikleri ile birlikte detaylı fiziki muayene ve 24 saatlik kan basıncı izlemi yapılmaktadır. Hekiminiz yüksek tansiyondan emin olabilmek adına sizden evde düzenli olarak belli bir süre tansiyonunuzu kaydetmenizi isteyebilir. Tansiyon heyecan ya da panik durumlarında da anlık olarak yükselebilir. Bu yüzden doğru tanı için yaklaşık 2 hafta boyunca haftada birkaç kere ölçüm yapılması gerekmektedir. Hekimler, Hipertansiyon tedavisini, ilaç tedavisinden ziyade yaşam tarzınızın değiştirilmesi yönündeki tedaviyi tavsiye etmektedir. İdeal kiloda olmak, düzenli egzersizler yapmak, tuz tüketimini azaltmak, yüksek tansiyon hastalığı olan bir bireyin benimsemesi gereken bir yaşam stili olmalıdır.

Hipertansiyon Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Hipertansiyon tedavisi yaşamınız boyunca devam etmektedir. Organlarda bir hasar tespit edilmediyse ve kan basıncı yüksekliği hafif durumdaysa, hastalık ilaçsız tedavi yöntemleri ile birlikte kontrol edilmeye çalışılır. Aksi durumda ise ilaç tedavisi uygulanmaya başlanır. Hipertansiyon ilaçlarının herhangi bir bağımlılık yapma durumu ise söz konusu değildir.

Tansiyon problemleri

Tansiyon, kalp tarafından vücuda pompalanan kanın atardamarlardaki basıncıdır. Kan basıncı (tansiyon) her zaman aynı kalmaz, vücudunuzun ihtiyaçlarını karşılamak için değişir. Aynı zamanda vücut pozisyonu, nefes alma, duygusal durum, egzersiz ve uyku gibi çeşitli faktörlerden etkilenir.

Tansiyon yüksek olursa, kalp krizi, felç, kalp yetmezliği veya böbrek hastalığı gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Sürekli yüksek tansiyonun tıbbi adı hipertansiyon iken düşük tansiyonun tıbbi adı hipotansiyon olarak bilinir.

Tansiyon (kan basıncı) nasıl ölçülür?

Rahat ve oturur pozisyondayken tansiyonu ölçmek en iyisidir. Kan basıncı genellikle üst kolunuzun etrafına şişirilebilir bir basınç manşeti sarılarak ölçülür. (Bu manşet, tansiyon aleti adı verilen bir makinenin parçasıdır.)

Tansiyon 120/80 gibi iki sayı olarak kaydedilir. Daha büyük sayı, kalp her atışta kan pompalarken atardamarlardaki basıncı gösterir. Buna sistolik kan basıncı denir. Daha düşük olan sayı, bir sonraki atıştan önce kalp rahatlarken oluşan basıncı gösterir. Buna diyastolik kan basıncı denir. Her ikisi de milimetre cıva (mmHg) olarak adlandırılan birimlerle ölçülür.

Düzenli tansiyon kontrolleri yaptırmanın önemi

Tansiyonunuz sağlıklı aralıktaysa ve kardiyovasküler hastalık için başka risk faktörünüz yoksa ve kişisel veya ailede yüksek tansiyon öyküsü olmasa bile yine de en az iki yılda bir kontrol yaptırmanız önemlidir. Doktorunuz rutin ziyaretler sırasında kan basıncınızı da kontrol edebilir.

Tansiyonunuz ‘yüksek-normal’ (veya daha yüksek – örneğin 140/95) ise ya da kişisel veya aile geçmişinizde yüksek tansiyon, felç veya kalp krizi gibi kardiyovasküler hastalık için başka risk faktörleriniz varsa, daha sık kontrol ettirmek en iyisidir.

Doktorların neden bu kadar düzenli olarak tansiyonunuzu kontrol ettiğini merak ettiyseniz, bunun nedeni onlara ciddi hastalık riski hakkında çok şey söylemesidir. Yüksek tansiyon, günde yaklaşık 1.000 ölümün birincil veya katkıda bulunan nedenidir ve oran yıllardır istikrarlı bir şekilde yükseliyor.

Tansiyon, kanın kan damarlarının duvarlarına baskı yaptığı kuvveti ölçer. Kuvvet çok yüksekse, atardamarları aşındırarak, diğer ciddi tıbbi sorunların yanı sıra felç ve kalp krizine yol açabilecek tıkanıklık ve yırtılmalara neden olabilecek hasara neden olabilir. 1900’lü yılların başında doktorlar tansiyon ile ölüm riski arasındaki bağlantıyı kurmuşlardı ve günümüzde vücudun temel fonksiyonlarını ölçen hayati belirtilerinizden biri olarak kabul ediliyor.

Yüksek tansiyon sorununun birden fazla türü vardır, ancak bunlardan en bilineni hipertansiyondur. İşte farklı tansiyon sorunlarına ve bunlar hakkında neler yapılabileceğine dair detaylı bilgiler;

Yüksek tansiyon

Hipertansiyon olarak da bilinen yüksek tansiyon, yetişkin nüfusun üçte birini etkiler. Bugün uzmanlar, yüksek tansiyonu 80/130 veya daha yüksek tutarlardaki bir okuma olarak tanımlıyor. İlk sayı, kalp atarken uygulanan kuvvettir ve diğer sayı, kalbiniz atımlar arasında dinlenme halindeyken uygulanan kuvvettir. Hiçbir belirti veya uyarı işareti olmadığı için birçok kişi yüksek tansiyonu olduğunun farkında değildir.

Tansiyonunuz yüksek olursa, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Aşağıdaki durumlarda bu sorunlar için daha fazla risk altında olacaksınız;

• Sağlıksız beslenme alışkanlıklarına sahip olmak
• Aşırı kilolu veya obez
• Fiziksel olarak aktif olmamak
• Sigara içmek
• Yüksek kolesterole sahip olmak
• Şeker hastası olmak
• Depresyon

Yaşam tarzı değişiklikleri, yüksek tansiyonu yönetmenize yardımcı olmak ve kardiyovasküler hastalık riskinizi azaltmak için çok önemlidir. Yüksek tansiyondan kaçınmak için yapılabilecekler arasında şunlar vardır;

• Tuz (sodyum) alımınızı azaltın: Tuz bir mineraldir ve sodyum ve klorürden oluşur, ancak sağlığınız için kötü olan tuzdaki sodyumdur.
• Sağlıklı bir kiloya ulaşın ve koruyun.
• Haftada beş gün veya daha fazla, günde 30 ile 45 dakika orta derecede fiziksel olarak aktif olun. Alternatif olarak, haftanın beş veya daha fazla günü, 15 ile 30 dakika boyunca kuvvetli aktiviteyi hedefleyin.
• Alkol alımınızı haftada en fazla 10 standart içecekle sınırlayın.
• Sigarayı bırakın.

İkincil Hipertansiyon

Altta yatan bir tıbbi durum, böbrekleri, arterleri veya hormonal sisteminizi etkileyen durumlar da dahil olmak üzere vakaların yaklaşık %5’inde yüksek tansiyona neden olur. İkincil hipertansiyon, birincil hipertansiyon ile aynı sağlık risklerini temsil eder ve aynı zamanda birincil durumu daha da kötüleştirebilir. Yüksek tansiyona neden olan bozukluk tedavi edilirse, kan basıncınız normale dönebilir ve birincil hipertansiyon için mevcut olan tedaviler de onu kontrol altına almanıza yardımcı olabilir.

Dirençli Hipertansiyon

Hipertansiyonu olan kişilerin yaklaşık yarısı, her zaman net olmayan nedenlerden dolayı tansiyonu sağlıklı bir düzeye indirmekte zorluk çeker. Bir kişiye biri diüretik olmak üzere üç farklı tansiyon ilacı verilmişse ve tansiyonu düşmemişse, bu kişinin dirençli hipertansiyonu vardır.

Pulmoner Hipertansiyon

Pulmoner hipertansiyon, dolaşım sisteminizin geri kalanından ayrı olan akciğerlere kan veren damarları etkiler. Özellikle akciğerlerinize giden atardamarlarda yüksek tansiyonunuzun olduğu, genellikle genç kadınlarda görülen nadir bir durumdur. Semptomlar nefes darlığı, hızlı kalp atışı, göğüs ağrısı ve iştah azalması içerebilir. Pulmoner hipertansiyon, kalbinizin akciğerlerinize kan götürmek için daha fazla çalışmasına ve kalp yetmezliğine neden olabilir. Kalp yetmezliği, kalbinizin durduğu anlamına gelmez, olması gerektiği gibi çalışmadığı anlamına gelir. Pulmoner hipertansiyon için bir tedavi olmamasına rağmen, durumu yönetmeye yardımcı olabilecek tedaviler vardır.

Düşük Tansiyon

Çoğu uzman, özellikle herhangi bir semptom yoksa, düşük tansiyonu veya hipotansiyonu tehlikeli olarak görmez. Hipotansiyon, kan basıncının 60’ın üzerinde 90’ın altında olması olarak tanımlanır. Bazı insanlar doğal olarak düşük kan basıncına sahiptir. Hipotansiyon dehidrasyon, hamilelik, bazı ilaçlar ve sağlık durumlarından kaynaklanabilir. Oturur pozisyondan aniden kalktığınızda tansiyonun ani düşmesine ortostatik hipotansiyon denir. Genellikle sadece birkaç dakika sürer ve vücudunuz hızla iyileşir. Bununla birlikte, baş dönmesi, bayılma, bulanık görme gibi sorunlar yaşarsanız veya düzenli olarak nefes darlığı yaşıyorsanız, altta yatan bir sağlık sorunu olup olmadığını değerlendirmek için doktorunuza danışmanız önemlidir.

Bazı insanlar için düşük tansiyon iyi bir sağlık belirtisidir. Bunlar genellikle çok formda ve nabzı yavaş olan kişilerdir. Diğer insanlar için düşük tansiyon bir problemdir. Genellikle, düşük tansiyonu olan kişilerin daha uzun yaşam sürmeleri beklenebilir. Bununla birlikte, devam eden düşük tansiyon semptomları yaşayan kişiler bir doktora görünmelidir. Ani, şiddetli düşük tansiyon, ciddi tıbbi durumlarla ilişkilendirilebilir.

Nedeni ne olursa olsun, sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yaparak ve doktorunuzla iletişim halinde kalarak yüksek tansiyonu düşürebilirsiniz. Daha önce duymuş olabilirsiniz, ancak yapabileceğiniz üç şey kilo vermek, sigarayı bırakmak ve hareket etmektir. Ayrıca, insanlar tükettikleri tuzu üçte bir oranında azaltırlarsa, bunun yılda 11 milyon daha az yüksek tansiyon vakası anlamına gelebileceği tahmin ediliyor.

Doktorunuzun, yaşınıza, sağlık sorunlarınıza, kilonuza ve diğer faktörlere bağlı olarak tansiyon değerlerinizi düşürmeye yardımcı olması için reçete edebileceği birçok ilaç kategorisi vardır. Doktorunuz size tansiyon ilacı veriyorsa, onu reçete edildiği şekilde almanız önemlidir. Tansiyon değerlerinizin farkında olun ve bunları nasıl sağlıklı bir düzeye getirip orada tutabileceğiniz konusunda uzman bir doktorla görüşün.