Obezite ve Diyabet Cerrahi

Obezite Nedir?

Obezite (halk arasında bilinen adıyla şişmanlık) vücutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan, kişinin sağlık problemleri yaşamasına neden olan ve tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Obezitenin hesaplanmasında boy ve kilo değeri üzerinden yapılan Vücut Kitle Endeksi (VKİ)- Body Mass Index (BMI) hesaplaması kullanılır.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından 30’un üzeri ‘’Obez’’, 40’un üzeri ‘’Morbid Obez’’, 50’nin üzeri ‘’Süper Obez’’ olarak kabul edilir.

Obezite Cerrahisi Nedir?

Vücuttaki yağ oranı ölçümü yapıldıktan sonra belirtilen Vücut Kitle Endeksi aralığına göre şişman olduğu belirlenen hastaların kilo vermelerine yardımcı olmak amacıyla sindirim sistemine cerrahi müdahalede bulunulmasına “Obezite Cerrahisi” ya da “Bariatrik Cerrahi” denmektedir.

Obezite (Şişmanlık) kişinin yaş, boy, cinsiyet gibi özellikleri dikkate alındığında beklenen kilonun üstünde olmasıdır. Obezite, koroner kalp hastalığı, şeker direnci, hipertansiyon, uyku apne sendromu, tip 2 şeker hastalığı, karaciğer yağlanması, karaciğer sirozu, osteoartrit (romatizma), inme/felç, bir takım cilt hastalıkları, astım, depresyon, kas ve iskelet sistemi sorunları, safra kesesi taşı, prostat, meme, rahim ve kolon kanseri gelişimi açısından önemli bir risk faktörüdür.

Obezite için kullanılan çeşitli ameliyat teknikleri mevcuttur. Ameliyat seçimi hastanın durumuna göre hekim ve hasta beraberinde gerçekleşir.

Obezite Tedavisi için Ameliyat Çeşitleri

Mide Balonu

Mide balon uygulaması kilo vermek için uygulanan en basit yöntemlerden biri olarak kabul edilmektedir. Endoskop yardımıyla, mide içinde sıvı veya hava doldurulan bir balon hafif anesteziyle yerleştirilir. 15-20 dakika süren işlem sonucunda midenin gıda alma kapasitesi düşürülür ve çabuk doyma sağlanır. Bu yöntemle hastalar birkaç ayda 15-20 kilo verebilirler. Ancak balonun vücutta kalma süresi 6 ay, en fazla 1 yıldır ve yine endoskopik yolla çıkartılır. Balon çıkarıldıktan sonra hasta yaşam şeklini korumalı ve diyetine devam etmelidir, aksi takdirde verilen kilolar geri alınabilir. Günümüzde mide balonu yöntemi ya ameliyat olamayacak kadar riskli hastalarda ya da süper obez kişilerde temel Morbid Obezite Cerrahisi’ne hazırlık olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda fazla kilosu çok olmayanlar için de kullanılabilir.

Tüp Mide

Dünya genelinde zayıflamak için en sık kullanılan yöntemlerden biri olarak kabul edilen uygulamada midenin yaklaşık yüzde 85’i çıkarılarak mide hacmi azaltılır. Ameliyat genellikle kapalı (laparoskopik) yöntemle yapılmaktadır. Hastanede yatış süresi 2-3 gündür. Ameliyat sonrası iki hafta sıvı, iki hafta da yumuşak gıdalar tüketip daha sonra normal gıdaya geçebilirler. Bu ameliyat yönteminde midenin ‘’Fundus Bölgesi’’ çıkarılır ve açlık hissini tetikleyen hormon (Ghrelin) salgısı azalır. Böylece ameliyat sonrası az miktar gıda ile doygunluk hissi meydana gelir. Ameliyat sonrası diyet ile kazanılan yeni beslenme düzeni ve spor ile kilo kontrolü sağlanmaktadır.

Gastrik By-Pass

Bu yöntemlerde temel olarak mide biri büyük diğeri küçük iki parça halinde iki parçaya ayrılır. Oluşturulan yeni küçük mide ile ince bağırsağın başlangıcından itibaren bir kısmı ve onikiparmak bağırsağı atlanarak yeniden birleştirilir. Kişinin kalori alımı kısıtlanarak yenilen besinlerin emilimi azaltılır. Obezite ve obeziteye bağlı sağlık sorunlarını çözmek için metabolik etkinliği en fazla yöntemlerden biri olarak kabul edilen yöntemde kilo verilmesi 1,5 yıla kadar devam edebilir.

Duodenal Switch

Duodenal Switch işlemi metabolizmayı doğrudan etkiler böylece daha fazla kilo kaybına yol açar. Özellikle VKI 50 Kg/m2’den fazla olan kişiler için uygulanabilir bir yöntemdir. Bu ameliyatta hem gıda alınımı kısıtlanır hem de alınan gıdaların emilimi azaltılır. Aşırı kilolara bağlı diyabet, hipertansiyon ve yüksek kolesterol gibi hastalıkların tedavisinde etkili bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Yağ emilimini azaltan bir uygulama olduğundan yağlı yiyecekler tüketen hastalarda etkin bir ameliyattır. Obezite Cerrahisinde en fazla kilo vermeyi sağlayan ameliyat yöntemleri arasındadır fakat ameliyat ve sonrasındaki komplikasyonların fazlalığına bağlı çok sık kullanılmamaktadır. Bu ameliyat sonrası, kötü kokulu kronik ishal ve yağ emilimi azalmasına bağlı vitamin ve protein eksiklikleri sıkça görülür.

Mini-Gastrik Bypass

Mini-Gastrik Bypass, Tüp Mide Ameliyatının bazı özelliklerini ve standart bir Gastrik Bypass’ı birleştiren bir işlemdir. Uzun bir mide poşu oluşturulur daha sonrasında oluşturulan mide poşu ince bağırsak parçası ile birleştirilir. Mini Gastrik Bypass Cerrahisi Obezite Cerrahisi’nde en sık yapılan ameliyatlardan biridir. Bu operasyonun asıl nedeni veya amacı, aşırı kilo nedeniyle diyabet (tip 2 diyabet), yüksek kolesterol ve yüksek tansiyon gibi hastalıkların tedavisidir. Daha önce Gastrik Band (Mide Kelepçesi) veya Tüp Mide Ameliyatı geçirmiş ancak kilo kaybı başarısız olan hastalarda da uygulanabilir. Ameliyat süresinin kısalığı, laparoskopik yöntemle yapılması sonucu yaraların çabuk kapanması ve hastanın taburcu süresinin kısa olması avantajlar arasında sayılabilirken, dumping sendromu ve vitamin, mineral eksiklikleri büyük bir dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır.